1- دانشجوی دکتری آب و هواشناسی سینوپتیک، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. 2- گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران 3- گروه جغرافیا،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران.
چکیده: (1463 مشاهده)
الگوهای بزرگمقیاس اتمسفری با توجه به سیستمی بودن اقلیم کره زمین، به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر اقلیم مناطق مختلف جهان تلقی میشوند. این مسأله، اهمیت تحقیق بر روی فرآیندهای بزرگمقیاس و تأثیرات آنها بر مناطق دورتر از یک منطقه معین را نشان میدهد. در این پژوهش، ارتباط بین شاخصهای پیوند از دور نیمکره شمالی با تغییرات تبخیرتعرق[1] ایستگاههای سینوپتیک جنوب حوضه آبریز رودخانه ارس طی دوره آماری 26 ساله (2017-1992) بررسی گردید. برای ارزیابی همگنی و توالی دادهها از آزمون توالی استفاده شد. برای بررسی ارتباط بین این الگوها و تغییرات متغیر مورد مطالعه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. بالاترین ضریب همبستگی معنادار بین ET ایستگاهها و برخی از الگوها در حالت بدون تأخیر، با تأخیر زمانی 1، 2 و 3 ماهه به دست آمد که از نظر شدت ضعیف هستند. در حالی که در فصول مختلف، بیشترین ضرایب همبستگی معنیدار از متوسط تا خیلی قوی مشاهده شد که در اهر در فصول زمستان، بهار و پاییز به ترتیب با شاخصهای SCA[2]،EA[3] ، [4]NAO و EA به مقدار *79/0، **53/0-، **49/0- و *43/0-، در اردبیل در بهار با شاخص SCA و تابستان و پاییز باPOL[5] به مقدار **53/0-، **44/0 و **56/0- و [6] در پارسآباد در پاییز با EP/NP به مقدار *46/0 محاسبه گردید. بین فازهای EA، EA/WR[7] و EP/NP، فاز مثبت SCA و فاز منفی PNA[8] با نمرات Z برخی از ایستگاهها همبستگی معنیدار با شدت ضعیف تا متوسط در سطح اطمینان 95/0 و بیشتر ملاحظه شد. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی پسرونده، علاوه بر معرفی مؤثرترین شاخصها در مدلبندی ET ایستگاهها نشان داد که هیچ یک از آنها، توان تببین بالای این متغیر در حوضه ارس را ندارند.
Saber M, Salahi B, Mofidi A. Evaluation of Relationship between Oscillations of Selected North Hemisphere's Teleconnection Indices with Evapotranspiration Variations in Southern Section of Aras River Basin. جغرافیایی 2023; 23 (82) :201-225 URL: http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3570-fa.html
صابر مهناز، صلاحی برومند، مفیدی عباس. ارزیابی ارتباط بین نوسانات شاخص_های منتخب پیوند از دور نیمکره شمالی با تغییرات تبخیروتعرق بخش جنوبی حوضه آبریز رودخانه ارس. فضای جغرافیایی. 1402; 23 (82) :201-225