:: دوره 17، شماره 58 - ( 6-1396 ) ::
جلد 17 شماره 58 صفحات 70-49 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل همدیدی سیلاب در حوضه آبریز سرباز
محسن آرمش*1، بهلول علیجانی2 ، هادی دنیادوست3
1- دانشجوی دکتری اقلیم‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان و مدرس مدعو دانشگاه پیام نور زاهدان و خاش (نویسنده مسئول).
2- گروه اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی تهران
3- ککارشناس‌ارشد اقلیم‌شناسی و مدرس آموزشکده فنی و حرفه‌ای سما، دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر.
چکیده:   (5801 مشاهده)
ناپایداری‌های همدیدی شدید همراه با رطوبت فراوان نقش زیادی در رخداد سیلاب دارند. در این مطالعه شرایط همدیدی سیلاب در حوضه آبریز سرباز بررسی شد. بدین منظور دو پایگاه داده مورد نیاز است، گروه اول، شامل داده‌های دبی روزانه ایستگاه هیدرومتری پیردان و آمار بارش ایستگاه‌های مجاور حوضه و گروه دوم نقشه‌های سطح زمین و تراز 500 هکتوپاسکال در محدوده 10 تا 60 درجه عرض شمالی و 10 تا 90 درجه طول شرقی سازمان مطالعات جوی و اقیانوسی امریکا می باشند. بخاطر رژیم سیلابی تابستانه‌ـ زمستانه این حوضه دو مورد از شدیدترین سیلاب‌ها برای هر رژیم سیلابی انتخاب شد. همچنین نقشه‌های تهیه شده متعلق به دو روز قبل از سیلاب، آغاز و اوج سیلاب می باشند. نتایج نشان داد در رژیم تابستانه در سطح زمین استقرار دو مرکز کمفشار روی خلیجفارس و پاکستان و گسترش زبانه کمفشار خلیج‌فارس به سمت جنوب‌شرق ایران و ورود هوای گرم و مرطوب آن به کمفشار پاکستان همراه با عمیق‌تر شدن ناوه غرب دریای خزر و قرارگیری کمفشار پاکستان در جلوی این ناوه سبب ناپایداری میشود. در تراز 500 هکتوپاسکال استقرار سامانه پرارتفاع روی ایران و گسترش زبانهای از آن به صورت پشته بلندی تا شمال دریای خزر و تشکیل ناوه عمیقی بین پرارتفاع ایران و کمارتفاع غرب هند سبب ناپایداری در جنوب‌شرق ایران شده که جلوی این ناوه قرار گرفته است. در رژیم زمستانه در سطح زمین زنجیره‌ای از کمفشارها از شرق آفریقا تا شمال‌شرق پاکستان با جهت جنوب‌غربی‌ـ شمال‌شرقی شکل گرفته است. ناوه ناشی از پرفشار دریاچه آرال و ناوه ناشی از زبانه پرفشار غرب دریای خزر نقش اساسی در ناپایداری و کنترل مسیر این زنجیره دارد. در سطح 500 هکتوپاسکال استقرار ناوه عمیقی در غرب و مرکز ایران و قرارگیری سامانه های کمفشار سطح زمین جنوب‌شرق ایران در جلوی این ناوه سبب تشدید ناپایداری می‌شود.
واژه‌های کلیدی: سیلاب، تحلیل، سامانه های همدیدی، حوضه آبریز سرباز.
متن کامل [PDF 1872 kb]   (1110 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1393/6/2 | پذیرش: 1393/11/29 | انتشار: 1396/6/29


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 17، شماره 58 - ( 6-1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها