:: دوره 14، شماره 48 - ( 12-1393 ) ::
جلد 14 شماره 48 صفحات 197-181 برگشت به فهرست نسخه ها
تأثیر بارش‏ نقطه‏ای و منطقه‏ای در برآورد رواناب حوضه بالخلوچای
فرزان مهاجری*1، سید مهدی ثاقبیان2، محمدعلی قربانی3، صابره دربندی4، اسماعیل اسدی4
1- کارشناس ارشد عمران، گرایش آب دانشگاه آزاد تهران مرکزی.
2- مربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، گروه مهندسی عمران
3- دانشیار، دانشگاه تبریز دانشکده کشاورزی گروه مهندسی آب
4- استادیار، دانشگاه تبریز دانشکده کشاورزی گروه مهندسی آب
چکیده:   (6562 مشاهده)
چکیده در دهه‏های اخیر به دلیل اهمیت فرآیند بارش-رواناب توسعه مدل‏های مناسب برای تخمین رواناب از روی داده‏های بارش به مسأله ضروری تبدیل شده است. بارش یکی از مهم‌ترین داده‏های ورودی به سیستم‏های هیدرولوژیکی محسوب می‏شود که به دو صورت بارش منطقه‏ای و بارش نقطه‏ای در نظر گرفته می‏شود. برای مدل‏سازی فرآیند بارش- رواناب از مدل‏های هوشمندی که با پارامتر‏های ورودی و خروجی عملیات نگاشت را انجام می‏دهند و نتایج حاصل از دقت و صحت مناسبی برخوردار است، استفاده می‏شود. در این تحقیق برای تخمین رواناب خروجی حوضه بالخلوچای واقع در غرب استان اردبیل از مقادیر بارش پیشین و دبی پیشین تا سه روز قبل استفاده شده و بارش نیز در دو حالت بارش منطقه‏ای و بارش نقطه‏ای که مربوط به بارش 6 ایستگاه باران‏سنجی بوده، در نظر گرفته شده است. به منظور برآورد بارش–رواناب در حوضه بالخلوچای از مدل‏های هوشمند شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و برنامه‏ریزی ژنتیک (GP) و سیستم استنتاج عصبی–فازی تطبیقی (ANFIS) استفاده گردیده و نتایج توسط معیار‏های ارزیابی مقایسه شده است. مقدار ضریب تعیین (R2)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب نش‏ساتکلیف (N-S) مربوط به دقیق‏ترین مدل‌های بارش منطقه‏ای برای داده‏های آزمون به ترتیب 854/0، 573/0، 935/0 و در دقیق‏ترین مدل بارش نقطه‏ای برای داده‏های آزمون به ترتیب 852/0، 578/0، 932/0 می‏باشد. با توجه به نتایج حاصل از معیار‏های ارزیابی یاد شده، به دلیل بیش‌تر بودن ضرایب تعیین و نش‏ساتکلیف و هم‌چنین کم‌تر بودن مقدار جذر میانگین مربعات خطای بارش منطقه‏ای نسبت به بارش نقطه‏ای، بارش منطقه‏ای دارای نتایج دقیق‏تری نسبت به بارش نقطه‏ای می‏باشد.
واژه‌های کلیدی: کلید واژه‌ها: بارش- رواناب، بارش منطقه‏ای، بارش نقطه‏ای، حوضه بالخلوچای، مدل‏های هوشمند.
متن کامل [PDF 281 kb]   (1887 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1393/12/4 | پذیرش: 1393/12/4 | انتشار: 1393/12/4


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 14، شماره 48 - ( 12-1393 ) برگشت به فهرست نسخه ها