|
تحلیل زمانی-مکانی و پهنه بندی احتمال وقوع خشک‌سالی‌ها و ترسالی‌های شمال‌غرب ایران
|
| رباب رزمی*1، فاطمه ستوده2، برومند صلاحی3 |
1- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اهر، ایران.
2- دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی تهران.
3- گروه جغرافیا دانشگاه محقق اردبیلی. |
|
|
چکیده: (6205 مشاهده) |
| شمال غرب ایران به دلیل وضعیت توپوگرافیکی، موقع و مقر آن دارای تنوع زیست‌محیطی، گیاهی و جانوری است که با وضع کنونی اقلیم سازگاری یافته‌اند. نوسان و تغییرپذیری طولانی مدت در عناصر اقلیمی ناحیه می‌تواند پیامدهای زیان‌بار محیطی، کشاورزی، اقتصادی و حتی انسانی داشته باشد. بر این اساس در تحقیق حاضر تلاش گردید بخش‌های مستعد وقوع ترسالی‌ها و خشک‌سالی‌ها در پهنه شمال‌غرب ایران طی دوره آماری 20 ساله (2005-1986)، با استفاده از داده‌های 55 ایستگاه همدید، اقلیم‌شناسی و باران‌سنجی مستقر در پهنه شناسایی و ارزیابی شود. بدین منظور از شاخص SPI در بازه زمانی 12 ماهه بهره گرفته شد. جهت بررسی شدت خشک‌سالی و ترسالی‌های ناحیه، 240 نقشه مربوط به تمامی ماه‌های مورد بررسی با استفاده از تکنیک میان‌یابی کریجینگ در محیط نرم‌افزار Surfer/win تولید شد. سپس نقشه‌ها به داده تبدیل شده و محاسبات مربوط به آماره‌های توصیفی آن شامل مرکز میانگینی، دایره و بیضی استاندارد بر روی 4236 یاخته در محیط نرم‌افزارArcview محاسبه گردید. بررسی ماهانه خشک‌سالی‌ها و ترسالی‌ها با شدت‌های مختلف طی240 ماه، نشان‌دهنده عدم هم‌خوانی و پیروی درصد احتمال وقوع خشک‌سالی‌های شدید و ترسالی‌های ضعیف از توزیع احتمال نرمال بوده و درصد احتمال وقوع ترسالی‌های ضعیف در بخش‌های شرقی و مرکزی ناحیه و خشک‌سالی‌های شدید در نیمه جنوبی پهنه بیش‌تر از سایر حالات است. محاسبه شاخص‌های مرکزی و پراکندگی مکانی هر یک از دو حالت یاد شده نیز نشان داد که پراکندگی مکانی احتمال وقوع ترسالی ضعیف در عرض‌های شمالی بیش‌تر و احتمال وقوع خشک‌سالی‌های شدید در عرض‌های پایین‌تر چشم‌گیرتر است. با این وجود احتمال وقوع خشک‌سال‌های شدید از پایداری مکانی بیش‌تری برخوردار می‌باشد. |
|
| واژه‌های کلیدی: بیضی استاندارد، ترسالی و خشک‌سالی، شمال‌غرب ایران، شاخص SPI، مرکز میانگینی. |
|
|
متن کامل [PDF 1087 kb]
(1533 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1394/3/7 | پذیرش: 1394/3/7 | انتشار: 1394/3/7
|
|
|
|
|
|
