|
کاربرد مدل رتبه-اندازه در نظام شهری در استان اردبیل در دوره زمانی بیست ساله (85 ـ 1365)
|
| مصطفی طالشی1، محمد تقی رهنمایی2، قربان پناهی جلودارلو*3 |
1- دانشگاه پیام نور و عضو قطب علمی توسعه پایدار محیط جغرافیایی دانشگاه شهید بهشتی
2- دانشگاه تهران
3- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام نور |
|
|
چکیده: (8047 مشاهده) |
| فرآیند شهرنشینی شتابان در کشورهای جنوب همواره نظام فضایی سکونت‌گاه‌های شهری را در بسیاری از موارد دچار آشفتگی فضایی می‌نماید که پیامد اساسی آن بروز شرایط ناپایداری در شبکه نظام شهری است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی سلسله‌مراتب و تحولات نظام استقرار شهرها و نحوه پخشایش جمعیت صورت گرفته است. در این ارتباط شهرهای استان بر اساس نتایج سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن در دوره‌های 1365 تا 1385 و با بهره‌گیری از مدل‌های رتبه -اندازه و هم چنین رتبه اندازه تعدیلی مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته‌اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که الگوی توزیع فضایی سکونت گاه های شهری استان از الگوی تصادفی تبعیت می نماید که در دهه اخیر گرایش استقرار جمعیت در کانون‌ها و طبقات شهری نیز به سمت بی‌نظمی فزاینده است. حاکمیت فضایی و عملکردی نخست شهر اردبیل باعث عدم تبعیت سلسله‌مراتب شهری استان از قانون رتبه اندازه شده است که این امر ناهم خوانی و عدم تعادل فضایی سلسله‌مراتب را به وضوح قابل‌تشخیص می‌نماید. از سوی دیگر در دهه اخیر (1385) این عدم تعادل پخشایش جمعیت شهری در فضای استان بیش از پیش تشدید یافته است. دست‌یابی به الگوی مطلوب انتظام فضایی در استان در پی سیاست عدم تمرکزگرایی از یک سو و از سوی دیگر برخورداری بهینه شهروندان از آستانه‌های خدمات مناسب و تعادل در برقراری فرصت های مناسب اقتصادی و کالبدی برای شهرهای متوسط و کوچک اندام استان است. |
|
| واژه‌های کلیدی: مدل رتبه-اندازه، انتظام فضایی، نظام شهری، استان اردبیل. |
|
|
متن کامل [PDF 678 kb]
(2048 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1394/3/7 | پذیرش: 1394/3/7 | انتشار: 1394/3/7
|
|
|
|
|
|
