|
تأثیر تکتونیک فعال بر مورفولوژی مخروط‌افکنه‌ها با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژی در مرز ساختاری البرز جنوبی
|
| ابوالقاسم امیراحمدی*1، مجید ابراهیمی2 |
1- گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه حکیم سبزواری
2- دانشجوی دکترای جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه حکیم سبزواری |
|
|
چکیده: (9426 مشاهده) |
| مطالعه فرم‌ها و چشم اندازهای قابل اندازه‌گیری به‌وجود آمده به‌وسیله فعالیت‌های تکتونیکی موضوع علم تکتونیک ژئومورفولوژی است. مخروط‌افکنه‌ها از جمله‌ی این اشکال ژئومورفولوژیکی هستند که فعالیت‌های تکتونیکی در کنار تغییرات آب و هوایی مهم ترین عامل کنترل کننده‌ی آن ها می‌باشد.به دلیل فعال بودن تکتونیک البرز، لندفرم‌های کواترنری در این محدوده تا اندازه زیادی تحت تأثیر گسل‌های اصلی و فعال منطقه قرار دارند. هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل تکتونیکی در شکل‌گیری و تحول مورفولوژی مخروط‌افکنه‌های جاجرود، حبله رود و ایوانکی می‌باشد. در این پژوهش نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، تصاویر ماهواره‌ای و مدل رقومی ارتفاعی (DEM) به عنوان دادههای اصلی تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند. سپس با استفاده از شاخص‌های ژئومورفیک که شامل؛ شاخص سینوسی جبهه کوهستان (Smf)، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، عامل عدم تقارن حوضه (Af)، گرادیان طولی رودخانه (SL)، عامل تقارن توپوگرافی (T) و شاخص ضریب مخروط‌گرایی (FCI) وضعیت منطقه از نظر میزان فعالیت‌های تکتونیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. از ترکیب این شاخص‌ها با یکدیگر رابطه شاخص فعالیت‌های تکتونیکی (Iat) به‌دست آمد. نتایج بررسی نشان داد که طبق مقادیر شاخص فعالیت‌های تکتونیکی (Iat) منطقه از لحاظ فعالیت‌های تکتونیکی فعال می‌باشد. به‌طوری‌که مخروط‌افکنه حبله‌رود در کلاس فعالیت‌های تکتونیکی زیاد و مخروط‌افکنه‌های جاجرود و ایوانکی در کلاس فعالیت‌های تکتونیکی متوسط قرار دارند. دادههای ثبت شده زلزله طی سال‌های 1973 تا 2012 میلادی در منطقه نیز نشان از فعالیت بالای تکتونیک در محدوده‌ی مورد مطالعه دارد. دادههای موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران بیش‌ترین زمین‌لرزه را در حوالی گسل گرمسار، به‌ویژه قسمت‌های غربی آن ثبت کرده است و این گونه به‌نظر می‌رسد که نسبت به بخش شرقی خود فعالیت بیش تری دارد. |
|
| واژه‌های کلیدی: مورفولوژی، مخروط‌افکنه‌ها، تکتونیک فعال، شاخص‌های ژئومورفیک، البرز جنوبی. |
|
|
متن کامل [PDF 1106 kb]
(2144 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1394/3/7 | پذیرش: 1394/3/7 | انتشار: 1394/3/7
|
|
|
|
|
|
