1- دانشگاه خوارزمی 2- - دانش آموخته کارشناسی ارشد آب و هواشناسی- دانشگاه خوارزمی.
چکیده: (8359 مشاهده)
آرایش گوناگون سامانههای فشاری در طول سال همراه با تأثیر عوامل محلی و هیدروکلیماتولوژیک سبب به وجود آمدن، صعود و انتشار انبوهی از ذرات گردوخاک، بویژه در نیمهی غربی کشور میشود. در این مطالعه، به منظور بررسی شرایط سینوپتیکی مؤثر بر رخداد توفانهای گرد وغبار در جنوبغرب ایران، به بررسی 500 روز دارای پدیدهی گردوغبار با منشا فرامرزی (کد 06) که مقدار دید افقی را به کمتر از 1 کیلومتر داده کاهش داده بود و با استفاده از اطلاعات ایستگاههای سینوپتیک اهواز، خرم آباد، ایلام و کرمانشاه در یک دورهی آماری سیزده ساله (2000-2012) پرداخته شده است. برای تحلیل آماری پدیدهی مذکور، در گام نخست، با بررسی دید افقی در چهار ایستگاه منتخب در سه طبقهی کوچکتر مساوی 2 کیلومتر، 2-4 کیلومتر و بیشتر از 4 کیلومتر و ترسیم توزیعهای فراوانی اندازه دید افقیهای کمتر مساوی 1 کیلومتر با استفاده از نرم افزار SMADA، روزهای دارای کمینهی دید افقی که دو ویژگی شدت و فراگیر بودن را بصورت توامان داشتند، انتخاب شدند. پس از دریافت دادههای دوباره پردازش شده و با استفاده از نرم افزار گردس نقشههای سطوح ژئوپتانسیلی، باد و فرارفت تاوایی تهیه و از نظر شرایط سینوپتیکی تحلیل شد. در ادامه، برای شناسایی منشأ تولید گردوغبار و شبیهسازی مسیر حرکت این ذرات از روش پسگرد رویکرد لاگرانژی مدل هایسپلیت استفاده شد و به منظور ارائه ملموستر، مسیرهای افقی شبیهسازی شده بر روی گوگل ارث فراخوانی شدند. بررسی سینوپتیکی توفانهای گردوغبار مورد مطالعه نشان داد استقرار سلولهای کم فشار در مرکز کشور، موجب همگرایی و مکش هوا در سطح زمین شده و تاوایی منفی در جنوب عراق و تاوایی مثبت نسبتاً قوی در نواحی داخلی ایران سبب تقویت حرکات سیکلونی و وزش باد شدید با جهت غربی در نواحی جنوب غربی ایران شده که این امر موجب انتقال گردوخاک از روی بیابانهای خشک مناطق مجاور به کشور شده است. بر اساس خروجی مدل هایسپلیت، برای سه توفان شدید گردوغبار مورد مطالعه، منشأهای تولید گردوغبار ورودی به منطقه، شامل مناطق خشک جنوب ترکیه، بیابانهای عراق و سوریه است که اغلب با جهات غربی و شمال غربی و با ارتفاع بالاتر از 1500 متر وارد منطقه شدهاند.
اکبری مهری، فرحبخشی ملودی. تحلیل سینوپتیک و شبیه سازی مسیر حرکت توفانهای شدید گردوغبار (مطالعه موردی: جنوب غرب ایران). فضای جغرافیایی. 1395; 16 (55) :273-291