:: دوره 15، شماره 50 - ( 6-1394 ) ::
جلد 15 شماره 50 صفحات 81-59 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی توزیع زمانی و مکانی بارش شهرستان تبریز با روش تحلیل خوشه ای
سعید جهانبخش اصل1، وحیده ابطحی*2، محمدعلی قربانی3، معصومه تدینی4، اکرم والایی5
1- استاد گروه اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تبریز.
2- کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز
3- دانشیار گروه آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
4- استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد، سمنان.
5- کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تبریز.
چکیده:   (7960 مشاهده)

بارش عنصری است که به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر آب و‌هوایی از دیدگاه‌های مختلف مورد بحث و پژوهش های زیادی قرار گرفته است. در این میان بررسی توزیع زمانی و مکانی بارش در یک مکان از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. این نوع بررسی، منجر به آگاهی از نحوۀ توزیع آب باران در مقاطع زمانی معین به منظور استفادۀ بهینه از آن در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی و مصارف جوامع انسانی می‌گردد. برآورد مقادیر سیلاب، تعیین پتانسیل سیل‌خیزی رگبارها و همچنین طراحی سیستم‌های زهکشی، ازجمله کاربردهای توزیع زمانی و مکانی بارش محسوب می‌شوند. در این پژوهش، به منظور بررسی توزیع زمانی و مکانی بارش در سطح شهرستان تبریز از آمار و اطلاعات روزانه 11 ایستگاه در طی دوره آماری 1378 تا1388 استفاده شد. برای رسیدن به اهداف فوق و پهنه‌بندی منطقه از لحاظ بارش، ابتدا اقدام به تهیه نقشه‌های روزانه گردید و سپس این نقشه‌ها به داده تبدیل شد. آن‌گاه پس از ویرایش یاخته‌ها و حذف یاخته‌های خارج از مرز، ماتریس اصلی داده‌ها که حاوی مقادیر روزانه بارش بود، مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت یک تحلیل خوشه‌ای سلسله مراتبی با روش ادغام وارد بر روی ماتریس داده‌ها که دارای 4018 ستون برای نشان دادن تعداد روزهای دوره آماری و 86 سطر برای نشان دادن یاخته‌های استخراج شده از نقشه‌های روزانه می‌باشد اعمال گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که شهرستان تبریز از لحاظ بارش به سه گروه مجزای، بارش کم، متوسط و زیاد قابل تفکیک است.

واژه‌های کلیدی: بارندگی، توزیع مکانی، توزیع زمانی، شهرستان تبریز.
متن کامل [PDF 1732 kb]   (2589 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1394/6/10 | پذیرش: 1394/6/10 | انتشار: 1394/6/10


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 50 - ( 6-1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها