:: دوره 15، شماره 50 - ( 6-1394 ) ::
جلد 15 شماره 50 صفحات 105-83 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل همدید بارش تگرگ فراگیر در غرب ایران
حسن لشکری1، فرشاد پژوه*2، محمد بیتار2
1- دانشیار اقلیم شناسی،دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
2- دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.
چکیده:   (6623 مشاهده)

بارش تگرگ شدید و فراگیر نقش موثر‌ و‌ عمده‌ای در خسارت به محصولات کشاورزی در مناطق مختلف کره زمین دارد. ‌لذا جهت مقابله با خسارت‌ها و تاثیرات ناشی از آن شناخت شرایط همدیدی این پدیده مخرب لازم است. جهت بررسی شرایط همدیدی و دینامیکی پدیده‌ی تگرگ در غرب کشور از داده‌های روزانه بارش تگرگ 30 ایستگاه همدیدی استان-های کرمانشاه،‌ همدان، لرستان و کردستان در یک دوره آماری 10 ساله (2010-2000) استفاده شد. سپس دو نمونه از بارش‌های تگرگ فراگیرکه شدت بیش‌تری از بقیه داشتند شناسایی‌‌‌ و انتخاب گردید. سپس با استفاده از داده‌های سایت NCEP/NCAR نقشه‌های همدیدی فشار تراز دریا، ژئوپتانسیل،‌ شاخص امگا، بادمداری و نصف‌النهاری، نم‌ ویژه و وزش باد، در ترازهای دریا،850 و 700 هکتوپاسکال با استفاده از نرم‌افزارگردس ‌در ‌روز اوج بارش برای دو نمونه انتخابی، ترسیم شد.‌‌ در ‌نهایت شرایط همدیدی و الگوهای ریزش تگرگ در هر دو نمونه در روز اوج بارش با استفاده از نقشه‌ها و داده‌های ذکر شده، مشخص گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از لحاظ دوره شبانه‌روزی، ساعت 9 تا 15 و در بین ماه‌های سال آوریل و می حداکثر فراوانی را داشتند. و‌‌ ایستگاه‌های همدید مریوان، بانه و بیجار بیش‌ترین فراوانی بارش تگرگ را داشته‌اند. بررسی الگوهای جوی نشان داد که بارش تگرگ فراگیر در منطقه، نتیجه‌‌ گسترش سامانه‌ی کم فشار واقع بر روی دریای سرخ وسودان ‌است. به‌ طوری‌که که در روز بارش تگرگ غرب ایران جلو ناوه قرار داشته و سامانه واچرخند بر روی دریای عرب سبب انتقال هوای گرم ومرطوب، با راستای جنوبی-‌شمالی به درون منطقه شده و ضمن تقویت سامانه کم فشار سودانی شرایط مناسبی برای ایجاد ناپایداری و ‌ریزش -تگرگ فراهم کرده و بررسی نقشه‌های امگا، نشان از همگرایی تراز 1000 هکتوپاسکال و واگرایی قوی در ترازهای 850 و700 هکتوپاسکال می‌داد، به صورتی‌که جریانات بالاسوی قوی هوای گرم و مرطوب را صعود داده و زمینه ایجاد ناپایداری‌های شدید را فراهم کرده است.

واژه‌های کلیدی: تگرگ فراگیر، غرب ایران، تحلیل همدیدی، کم فشار، همرفت.
متن کامل [PDF 1542 kb]   (1195 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1394/6/10 | پذیرش: 1394/6/10 | انتشار: 1394/6/10


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 50 - ( 6-1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها