:: دوره 15، شماره 51 - ( 8-1394 ) ::
جلد 15 شماره 51 صفحات 207-191 برگشت به فهرست نسخه ها
واسنجی معادله جهانی فرسایش خاک اصلاح‌شده (RUSEL) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش ‌ازدور (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سیخوران هرمزگان)
محمد کمانگر*1، منوچهر فرج زاده2، مرضیه بداغی3، پیمان کرمی4
1- کارشناسی ارشد سیستم اطلاعات جغرافیایی، اداره آب منطقه‌ای کردستان
2- استاد گروه سنجش ‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشکده انسانی دانشگاه تربیت مدرس
3- کارشناسی ارشد سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان
4- دانش‌آموخته کارشناسی ارشد محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
چکیده:   (8769 مشاهده)

 افزایش فرسایش خاک به‌عنوان خطری برای رفاه انسان و حتی برای حیات او به­شمار می‌رود. برآورد فرسایش خاک برای توسعه روش‌های حفاظتی از فرسایش در جهت مدیریت پایدار حوضه‌های آبخیز ضروری به نظر می‌رسد. عدم وجود و یا کمبود آمار و اطلاعات در زمینه فرسایش خاک و تولید رسوب در بسیاری از حوضه‌های آبخیز کشور، استفاده از فن‌آوری‌های نوین را ضروری ساخته است. هدف این پژوهش واسنجی مدل راسل که پارامترهای آن با استفاده از سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی و سنجش ‌از دور به‌دست‌ آمده و همچنین شناسایی مناطقی در حوضه آبخیز سیخوران است که  بیش­تر در خطر فرسایش قرار دارند. فاکتور فرسایندگی باران (R) پس از ایجاد یک رابطه رگرسیونی در ایستگاه‌های هیدرومتری استان هرمزگان محاسبه و سپس درون‌یابی گردید. تخمین مقادیر فرسایش‌پذیری (K) با استفاده از نقشه خاک و داده‌های نقشه‌برداری زمینی درسته حوضه به­دست آمد. فاکتور پوشش گیاهی با استفاده از نمایه گیاهی NDVI و عامل طول و درجه شیب نیز با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی محاسبه شد. به­علت عدم انجام عملیات حفاظتی در سطح حوضه آبخیز، عامل عملیات حفاظتی برابر یک در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بیش­ترین میزان فرسایش متوسط سالیانه در حوضه آبخیز سیخوران، مربوط به مناطق جنوبی است. نتایج حاصل از همبستگی میان فرسایش خاک و عوامل مدل RUSEL محاسبه گردید که مشخص شد عامل طول و درجه شیب بیش­ترین همبستگی (%68R2=) را با فرسایش خاک در حوضه مورد مطالعه دارد. نتایج این پژوهش نیز با یکی از ایستگاه‌های رسوب سنجی منطقه تطبیق داده شد که با همبستگی 7/82 مؤثر بودن استفاده از فن‌آوری‌های RS و GIS را جهت تخمین کمی مقادیر فرسایش خاک اثبات نمود.

واژه‌های کلیدی: فرسایش، سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی، RUSLE، سیخوران.
متن کامل [PDF 391 kb]   (139 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1394/8/7 | پذیرش: 1394/8/7 | انتشار: 1394/8/7


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 51 - ( 8-1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها