:: دوره 15، شماره 51 - ( 8-1394 ) ::
جلد 15 شماره 51 صفحات 262-241 برگشت به فهرست نسخه ها
عوامل اجتماعی-اقتصادی موثر بر میزان آسیب‌پذیری بافت مسکونی شهر تهران در برابر زلزله
محمود قدیری*
استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور.
چکیده:   (6109 مشاهده)

گستردگی ساختمان­های نامقاوم در برابر زلزله در شهرهایی نظیر تهران و نیز تمرکز بیش­تر آن در فضا‌ها و در بخش‌هایی از جامعه، این سوال را مطرح می‌سازد که چرا میزان آسیب‌پذیری بافت مسکونی شهرها در فضا‌ها و در بین بخش‌هایی از جامعه بیش­تر است؟ در این ارتباط، با توجه به نظریه‌های آسیب‌پذیری و نیز محوریت دیدگاه ساخت‌ اجتماعی، هدف این پژوهش، تحلیل تاثیر عوامل اجتماعی-اقتصادی بر میزان آسیب‌پذیری بافت مسکونی شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی استفاده شد. داده‌های مورد نیاز از روش‌های میدانی (پرسشنامه‌ خانوار و برداشت میدانی) و کتابخانه‌ای گردآوری شد. پرسشنامه‌ی خانوار از نمونه‌ای آماری با حجم 325 خانوار به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای-سیستماتیک تکمیل شد. جهت تحلیل داده­ها از روش­های همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده گردید. نتایج نشان داد بین میزان آسیب‌پذیری مسکونی و متغیرهای درآمد، منزلت شغلی، تحصیلات، پایگاه اجتماعی و ادراک خطرپذیری رابطه‌ای معکوس و به ترتیب به میزان 575/0-، 825/0-، 692/0-، 665/0- و 326/0- وجود دارد. مطابق نتایج رگرسیون چند متغیره حدود 83 درصد میزان آسیب‌پذیری مسکونی توسط متغیرهای پایگاه اجتماعی، سن، سرمایه‌ی اجتماعی، ادراک خطرپذیری، و کیفیت محله تبیین گردید. نتایج نشان داد عامل پایگاه اجتماعی نقش بیش­تری در تبیین میزان آسیب‌پذیری بافت مسکونی نسبت به عوامل سن، ادراک خطرپذیری و سرمایه‌ی اجتماعی دارد. نحوه‌ی تاثیرگذاری عوامل بر میزان آسیب‌پذیری نیز با استفاده از مدل تحلیل مسیر تبیین شد. نتیجه این­که جهت کاهش آسیب‌پذیری، علاوه بر عوامل فنی و مهندسی، باید عوامل اجتماعی-اقتصادی نیز به­طور جدی مورد توجه قرار گیرد.

واژه‌های کلیدی: شهر تهران، خانوارها، زلزله، آسیب‌پذیری مسکونی، وضعیت اجتماعی-اقتصادی.
متن کامل [PDF 1101 kb]   (1 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1394/8/14 | پذیرش: 1394/8/14 | انتشار: 1394/8/14


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 51 - ( 8-1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها