:: دوره 15، شماره 52 - ( 10-1394 ) ::
جلد 15 شماره 52 صفحات 73-55 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی پتانسیل مخاطرات سیل سکونت‌گاه‌ها در حوضه ‌رودخانه‌ شورگناوه با استفاده از مدل TOPSIS-AHP
علیرضا حبیبی*1، محمدرضا غریب‌رضا2
1- کارشناس ارشد پژوهشی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور.
2- استادیار و عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور .
چکیده:   (5345 مشاهده)

خطر سیلاب به همراه ناآگاهی از شرایط فیزیوگرافی، هیدرولوژیکی-دینامیکی رودخانه‌ها و نداشتن دیدگاه تعادلی، موجب شده تا سکونت­گاه‌های بشری همواره مورد تهدید جانی و مالی قرار گیرند. هدف این تحقیق، شناسایی سکونت­گاه‌های در معرض خطر سیلاب با به‌کارگیری مدل تلفیقی تاپسیس است. اساس این مدل استخراج ایده‌ال پوینت‌های مثبت و منفی و تعیین فاصله هر یک از معیارها به­منظور تعیین بهترین گزینه مکانی از نظر مخاطرات سیل است. لذا نه لایه موثر در وقوع سیلاب که در مدل تلفیقی تاپسیس استفاده می‌شود در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و با استفاده از نرم‌افزارArcGIS 10.1  آماده‌سازی و با استفاده از این مدل نقشه‌ نهایی پهنه‌بندی خطر سیلاب تهیه و طبقه‌بندی شده است. نتایج به­دست آمده با مشاهدات میدانی و نتایج مطالعات قبلی به‌دقت ارزیابی شد. این تحقیق نشان داد که تعداد 30 سکونت­گاه (3696 نفر جمعیت) واقع در بخش شمالی و پایین‌دست حوزه رودشور به لحاظ قرارگیری در چاله توپوگرافیکی و شکست ناگهانی شیب، در سطح بسیار پرخطر و پرخطر قرار گرفته‌اند. شاخص  Ci برای این مناطق بین 993/0- 528/0 به­دست آمده است. گستره این مناطق (17/24 درصد) به اتفاق 12 درصد گستره با خطر متوسط در حوزه رودشور گناوه، نشان از خطرات فراگیر سیلاب در این حوزه دارد. این تحقیق نشان داد که مدل تاپسیس قابلیت خوبی نیز، جهت تعیین حریم رودخانه دارد. توصیه می­شود روش تحقیق حاضر و مدل تاپسیس در تعیین عرصه‌های بهینه استقرار سکونت­گاه‌های روستایی در دیگر نقاط کشور اجرا شود.  

واژه‌های کلیدی: رودخانه شور، سیل‌خیزی، سکونت‌گاه‌ها، مدل تاپسیس، .GIS
متن کامل [PDF 1789 kb]   (2 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1394/10/23 | پذیرش: 1394/10/23 | انتشار: 1394/10/23


XML     Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 52 - ( 10-1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها