1- دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان (نویسنده مسئول). 2- گروه محیطزیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 3- گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده: (5103 مشاهده)
فرسایش آبی خاک یک پدیده طبیعی است که امروزه تحت تاثیر فعالیتهای انسانی، همانند تبدیل غیرمنطقی زمین و تخریب پوشش گیاهی، به یکی از مهمترین تهدیدات محیطزیستی در جهان تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر مدلسازی توزیع مکانی فرسایش آبی خاک در حوضه آبخیز قرهسو و بررسی اثر کاربری سرزمین و شیب بر میزان فرسایش و اولویت بندی لکههای احیای سرزمین بوده است. برای اولویت بندی نیز مهمترین لکهها از لحاظ حساسیت به فرسایش و تاثیر معیارهای سرزمین برآن شناسایی شدند. مدلسازی فرسایش توسط معادله جهانی هدررفت خاک اصلاح شده (RUSLE) و به کمک فنون GIS صورت گرفت. نتایج نشان داد میانگین فرسایش در حوضه آبخیز حدود 19 تن در هکتار در سال است. مناطق با فرسایش کم، متوسط و شدید به ترتیب 62، 26 و 12 درصد منطقه را تشکیل میدهند. بررسی اثر کاربری سرزمین و شیب اهمیت اثر متقابل این دوعامل در افزایش میزان فرسایش خاک به خصوص در زمینهای کشاورزی با شیبهای زیاد را نشان میدهد. برای اولویت بندی از روش تناسب ناحیهای سرزمین استفاده شد و 15 لکه دارای بیشترین حساسیت به فرسایش شناسایی گردید. نتایج این پژوهش مکان و اولویت انجام اقدامات جبرانی از قبیل تراسبندی، بانکت، احیاء و استقرار پوشش گیاهی و انجام طرحهای آمایش سرزمین جهت کاهش فرسایش و جلوگیری از اثرات سوء آن بر محیطزیست و اقتصاد منطقه را نشان میدهد.