:: دوره 18، شماره 61 - ( 3-1397 ) ::
جلد 18 شماره 61 صفحات 123-105 برگشت به فهرست نسخه ها
اولویت بندی لکه های احیای سرزمین براساس فرسایش محتمل خاک توسط آب (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سو)
آزاده مهری* 1، عبدالرسول سلمان ماهینی2 ، علیرضا میکاییلی تبریزی2 ، سید حامد میرکریمی2 ، امیر سعدالدین3
1- دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان (نویسنده مسئول).
2- گروه محیط‌زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3- گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده:   (5103 مشاهده)

فرسایش آبی خاک یک پدیده طبیعی است که امروزه تحت تاثیر فعالیت­های انسانی، همانند تبدیل غیرمنطقی زمین و تخریب پوشش گیاهی، به یکی از مهم­ترین تهدیدات محیط­زیستی در جهان تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر مدل­سازی توزیع مکانی فرسایش آبی خاک در حوضه آبخیز قره­سو و بررسی اثر کاربری سرزمین و شیب بر میزان فرسایش و اولویت بندی لکه­های احیای سرزمین بوده است. برای اولویت بندی نیز مهم­ترین لکه­ها از لحاظ حساسیت به فرسایش و تاثیر معیارهای سرزمین برآن شناسایی شدند. مدل­سازی فرسایش توسط معادله جهانی هدررفت خاک اصلاح شده (RUSLE) و به کمک فنون GIS صورت گرفت. نتایج نشان داد میانگین فرسایش در حوضه آبخیز حدود 19 تن در هکتار در سال است. مناطق با فرسایش کم، متوسط و شدید به ترتیب 62، 26 و 12 درصد منطقه را تشکیل می­دهند. بررسی اثر کاربری سرزمین و شیب اهمیت اثر متقابل این دوعامل در افزایش میزان فرسایش خاک به خصوص در زمین­های کشاورزی با شیب­های زیاد را نشان می­دهد. برای اولویت بندی از روش تناسب ناحیه­ای سرزمین استفاده شد و 15 لکه دارای بیشترین حساسیت به فرسایش شناسایی گردید. نتایج این پژوهش مکان و اولویت انجام اقدامات جبرانی از قبیل تراس­بندی، بانکت، احیاء و استقرار پوشش گیاهی و انجام طرح­های آمایش سرزمین جهت کاهش فرسایش و جلوگیری از اثرات سوء آن بر محیط­زیست و اقتصاد منطقه را نشان می­دهد. 

واژه‌های کلیدی: فرسایش خاک، مدل RUSLE، کاربری سرزمین، شیب، حوضه آبخیز قره سو
متن کامل [PDF 1821 kb]   (1625 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1394/11/21 | پذیرش: 1395/3/3 | انتشار: 1397/3/20


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 18، شماره 61 - ( 3-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها