:: دوره 19، شماره 65 - ( 3-1398 ) ::
جلد 19 شماره 65 صفحات 246-233 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی آسیب پذیری سفره آب زیرزمینی دشت لور استان خوزستان نسبت به آلودگی با استفاده از مدل GODS در محیط GIS
مریم روانبخش1، مژگان احمدی ندوشن*2، سید بهنام سروری نژاد3
1- گروه محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
2- گروه محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول).
3- گروه آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
چکیده:   (3616 مشاهده)

ارزیابی آسیب‌پذیری آب های زیرزمینی به آلودگی روشی قدرتمند و کم هزینه در شناسایی نواحی مستعد به آلودگی است. در این پژوهش با توجه به ویژگی‌های هیدرولوژی و هیدروژئولوژیکی دشت لور که در جنوب غربی ایران و شمال غربی استان خوزستان قرار دارد، آسیب‌پذیری آبخوان در برابر عوامل آلاینده پهنه بندی شده است. بدین منظور از مدل GODS و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان استفاده شده است. در این مدل از مشخصه های مؤثر در ارزیابی آسیب پذیری سفره آب زیرزمینی شامل نوع آبخوان، خصوصیات منطقه غیراشباع، عمق آب زیرزمینی، نوع خاک استفاده شد که به صورت چهار لایه در نرم‌افزار ArcGIS 10 تهیه گردید. سپس با وزن‌دهی و رتبه‌بندی و تلفیق چهار لایه فوق با استفاده از توابع نرم افزار، نقشه نهایی آسیب پذیری آبخوان نسبت به آلودگی، با تقسیم بندی به چهار محدوده آسیب پذیری کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه و شاخص GODS برای کل منطقه بین 2/0 تا 87/0 برآورد گردید. جهت صحت سنجی نقشه نهایی آسیب‌پذیری از نقشه پهنه بندی غلظت نیترات استفاده شد و با روی هم گذاری نقشه مربوط به غلظت نیترات بر روی نقشه نهایی مدل GODS این نتیجه حاصل شد که کلیه نقاطی که دارای نیترات بالا هستند، در محدوده آسیب‌پذیری زیاد و خیلی زیاد قرار گرفته اند که این امر می‌تواند دقت و صحت مدل را مورد تأیید قرار دهد. از نظر وسعت نیز می توان عنوان کرد که بخش عظیمی از منطقه در محدوده آسیب‌پذیری خیلی زیاد قرار می گیرد. با توجه به حجم زیاد منابع آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه و استفاده از آب به منظور شرب و کشاورزی، حفاظت از این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینه منابع آب ضروری است. 
 

واژه‌های کلیدی: آسیب پذیری آبخوان، دشت لور، GODS، GIS
متن کامل [PDF 853 kb]   (844 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/4/2 | پذیرش: 1396/9/13 | انتشار: 1398/3/25
فهرست منابع
1. - Abdelmadjid, B., Omar, S., (2013), "Assessment of groundwater pollution by nitrate using intrinsic vulnerability methods: A case study of the Nil valley groundwater (Jijel, North-East Algeria)", African Journal of Environmental Science and Technology, 7 (10): 949-960.
2. Bai, M., Haghizade, A., Tahmasebipour, N., (2018), "Spatial variations of quality groundwater use geostatistical method", Journal of Geographic space, 63 (18): 147-164.
3. Fazeli, M., Kalantari, N., Rahimi, M.H., Khoubyari, A., (2011), "Temporal and spatial distribution of nitrate in the Zydoun plain's groundwater resources", Water resource engineering, 4 (8): 45-51. [In Persian].
4. FAO/UNEP, (1984), "Provisional methology for assessment and mapping of desertification". Rome (Italy), Food and Agriculture Organization of the United Nations, United Nations Environmental Programme. ISBN 9251014426 pp. 84.
5. Fathi Hafshejani, E., Beigi Harchegani, H., (2013), "Spatial variability and mapping of nitrate and phosphate in Shahrekord Groundwater over a period of five years", JWSS, 17 (65): 63-75. [In Persian].
6. Ghazavi, R., Ebrahimi, Z., (2015), "Assessing groundwater vulnerability to contamination in an arid environment using DRASTIC and GOD models", International Journal of Environmental Science and Technology, 12 (9): 2909-2918. [DOI:10.1007/s13762-015-0813-2]
7. Gogu, R., Dassargues, A., (1999), "Current trend and future challenge in groundwater vulnerability assessment using overlay and index methods", Journal of Environmental Geology, 39 (6): 549-559. [DOI:10.1007/s002540050466]
8. Hamza, S. M., Ahsan, A., Imteaz, M. A., Rahman, A., Mohammad, T. A., Ghazali, A. H., (2015), "Accomplishment and subjectivity of GIS-based DRASTIC groundwater vulnerability assessment method: A review", Environ Earth Sci, 73: 3063-3076. [DOI:10.1007/s12665-014-3601-2]
9. Khemiri, S., Khnissi, A., Alaya, M. B., Saidi, S., Zargouni, F., (2013), "Using GIS for the comparison of intrinsic parametric methods assessment of groundwater vulnerability to pollution in scenarios of semi-arid climate: the case of Foussana groundwater in the central of Tunisia", Journal of Water Resource and Protection, 5: 835-845. [DOI:10.4236/jwarp.2013.58084]
10. Lasagna, M., Domenico, D., Franchino, E., (2018), "Intrinsic groundwater vulnerability assessment: issues, comparison of different methodologies and correlation with nitrate concentrations in NW Italy", Environmental Earth Sciences, 77: 277-293. [DOI:10.1007/s12665-018-7452-0]
11. Mahmoudzadeh, A., Rezaeian, S., Ahmadi, A., (2013), "Assessment of Meymeh plain aquifer vulnerability in Esfahan using comparative method AVI, GODS, DRASTIC", Journal of Environmental studies, 39 (2): 45-60. [In Persian].
12. Neshat, A., Pradhan, B., Dadras, M., (2014). "Groundwater vulnerability assessment using an improved DRASTIC method in GIS", Resources, Conservation and Recycling, 86: 74-86. [DOI:10.1016/j.resconrec.2014.02.008]
13. Rahimzadeh kivi, M., Hamzeh, S., Kardan Moghadam, H., (2015), "Determining the vulnerability of groundwater in Birjand plain using DRASTIC and AHP", Physical Geography Research, 47 (3): 481-498. [In Persian].
14. Torabi, H., Dehghani, R., (2019), "Assessment Mann-Kendall and Spearman test nonparametric in trends of groundwater quality (Case Study: Mazandaran Plain)", Journal of Geographic space, 64(18): 201-214.
15. Zakerinejad, R., Masoudi, M., Fallah, R., Afzali, F., (2012), "Assessment of desertification using ground water criteria and GIS (case study: Zarin Dasht Fars)", Journal of Irrigation and Water Engineering, 2 (3): 1-10. [In Persian].
16. Zamzam, A., Rahnama, M., Taherinejad, M., (2009), "Evaluation pH changes in groundwater of Rafsanjan plain using MT3DMSA", National Conference on Water Crisis, Marvdasht university, February 2009, pp 1-10. [In Persian].
17. Polemio, N., Casarano, D., Limoni, P. P., (2009), "Karstic aquifer vulnerability assessment methods and results at a test site (Apulia, southern Italy)", Nat. Hazards Earth Syst. Sci., 9: 1461-1470. [DOI:10.5194/nhess-9-1461-2009]


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 19، شماره 65 - ( 3-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها