:: دوره 19، شماره 68 - ( 1-1398 ) ::
جلد 19 شماره 68 صفحات 147-133 برگشت به فهرست نسخه ها
احتمال تداوم و تواتر یخبندان‌ در شهرستان کرج براساس قوانین احتمالی
مهرداد رمضانی پور*
گروه اقلیم‌ شناسی، گروه جغرافیا، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
چکیده:   (2984 مشاهده)
یخبنــدان‏هــای دیــررس بهــاره  و زودرس پاییزه از دغدغه‏های امور زراعی محسوب می‏شود. کاهش ناگهانی دمای محیط نه تنها مانع از فرایند شکوفه‏دهی، تلقیح و تولیـد میـوه گیاه شده بلکه موجب عوامل بیماری‏زا و بخ بستن آب سلول گیاهان می‏شود. به‏علاوه، تهدیدی برای زیر ساخت‏های اقتصادی از جمله؛ حمل و نقل و سدها و نیز افزایش مصرف انرژی محسوب می‏شود. در این راستا، تواتر و تداوم یخبندان­های زودرس و دیررس شهرستان کرج براساس قوانین احتمالی، به صورت فرآیندهای تصادفی با استفاده از تکنیک زنجیرۀ مارکوف مورد پژوهش و بررسی قرار گرفت. بدین منظور از پارامتر میانگین دمای حداقل روزانه برای یک دورۀ آماری ۲۴ ساله برگرفته از ایستگاه کرج استفاده شد. از آنجایی که مضرترین یخبندان­ها مربوط به آغاز فصل انتقالی بوده و احتمال وقوعشان ببشتر است، در ابتدا ماتریس احتمال تغییر وضعیت دمای یخبندان و بدون یخبندان بر اساس روش بیشینۀ درست‏نمایی محاسبه گردیده و سپس احتمال پایا و دورۀ بازگشت روزانه هر یک از دو حالت یخبندان و بدون یخبندان برای تمامی ماه‏ها محاسبه شد. بیشترین احتمال وقوع برای روزهای یخبندان در ماه ژانویه بوده و برابر با 87/0 تعیین شد. سپس دورۀ بازگشت تداوم روزهای یخبندان ۲ و 5 روزه برای 12 ماه سال محاسبه گردید. ماه آوریل با کوتاه‏ترین دورۀ برگشت یعنی 03/0 روز برای یخبندان­های ۲روزه و 03/0 روز برای یخبندان­های 5روزه و ماه‏های­ دسامبر و فوریه با طولانی­ترین تداوم یخبندان یعنی 24/0 روز برای یخبندان ۲روزه و به ترتیب 02/0 و 01/0 برای یخبندان 5 روزه مشخص شد. همچنین احتمال رخداد روزهای یخبندان ماه‏های مختلف سال با تکرارهای تا  نشان داد که ماه‏های دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس دارای حداکثر احتمال رخداد یخبندان در  می­باشند. به عبارت دیگر، احتمال سه بار یخبندان در ماه‏های مورد نظر بیشتر از رخداد یخبندان با تکرارهای دیگر است.
 
واژه‌های کلیدی: تداوم و تواتر یخبندان، زنجیره مارکوف، دورۀ بازگشت، یخبندان زودرس و دیررس.
متن کامل [PDF 933 kb]   (472 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1396/11/29 | پذیرش: 1397/2/10 | انتشار: 1399/2/29


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 19، شماره 68 - ( 1-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها