:: دوره 20، شماره 69 - ( 3-1399 ) ::
جلد 20 شماره 69 صفحات 188-165 برگشت به فهرست نسخه ها
تغییرات ساختار اداری فضای ایران (از دوره هخامنشیان تا کنون)
طیبه محمودی محمد آبادی* 1، محمدحسین رامشت2
1- محقق پسادکتری دانشگاه اصفهان. (نویسنده مسئول).
2- گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی دانشگاه اصفهان.
چکیده:   (2884 مشاهده)
برنامه ریزان فضایی همگی به وجود نوعی آشفتگی و ناپایداری درفضای ایران متفق القول هستند. بروز این آشفتگی­ها در الگوی نامتوازن توسعه مناطق و بحران های زیست محیطی اشکار است. اگر کشور را یک سیستم تلقی کنیم درخواهیم یافت که تغییرات محیطی معمولا با زمان تاخیر نسبتا طولانی بروز می­کنند و زمان پاسخ سیستم­های محیطی گاه بعد از چند دهه تظاهر میکند، لذا  برای درک بهتر تحولات امروز ایران باید نیم نگاهی نیز به گذشته داشت تا شاید بتوان به دریافت­هایی عمیق­تری دست یافت. تغییرات فضایی در ایران را باید بیشتر به دوره مدرن نسبت داد و غالب این تغییرات با آگاهی و برنامه­های از قبل تدوین شده اعمال شده است. حدود یک سده از اولین تلاش­ها برای برنامه­ریزی فضایی ایران با طراحی یازده برنامه توسعه­ای می­گذرد. اکنون دستاوردی­که نصیب ایرانیان شده­ را میتوان در چند گزاره کوتاه خلاصه نمود. پنج برابرشدن جمعیت ایران، اضمحلال تقریبی سازمندی عشایری، جابجایی نسبت روستانشینی و شهرنشینی، افزایش بیست و یک برابری سوخت­های فسیلی، افزایش نه برابری مصرف مواد غذایی، کاهش شش میلیون هکتاری جنگل­ها، فصلی شدن یازده رودخانه از سیزده رودخانه دائمی ایران، آلودگی 150 روزه هوای شهرهای بزرگ، پارگی ایران به سی و یک بخش مدیریت اداری، حال این پرسش در برابر برنامه­ریزان فضایی کشور قراردارد و آن اینکه عامل اصلی این تحولات وتغییرات فضایی چه بوده است؟  نتایج حاصل از این پژوهش که باروش پدیدارشناسی وبا رویکردی تاریخی به تحلیل تغییرات فضایی ایران مبادرت کرده نشان می­دهد
* تغییرات فضایی ایران ناشی از تغییرساختارهای اداری وتقسیمات کشوری در یک سده قبل است .
*تغییر ساختار اداری کشور دریکصدسال گذشته منجر به عدم تعادل فضایی ، رشد شهرنشینی ، هویت زدایی مکانی –اجتماعی ، تغییر در مالکیت مردمی به دولتی ، تقلیل تنوع در سازمندی­های اجتماعی، و آسیب­پذیری محیطی ایران شده است.
 

 
واژه‌های کلیدی: پدیدارشناسی، ساختار و ساختارگرایی، ایران، فضا
متن کامل [PDF 1079 kb]   (1554 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1397/8/19 | پذیرش: 1398/9/14 | انتشار: 1399/3/10


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 20، شماره 69 - ( 3-1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها