|
پهنه‌بندی خطر فرونشست زمین در دشت جوین با استفاده از مدل تحلیل شبکه ای_ فازی
|
ربابه فرزین کیا*   1، ابوالقاسم امیراحمدی2 ، محمدعلی زنگنه اسدی3 ، رحمان زندی4 |
1- دانشجوی دکتری ژئوموروفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
2- گروه ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. (نویسنده مسئول).
3- گروه ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار. ایران.
4- گروه RS & GIS دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار ایران. |
|
|
چکیده: (3181 مشاهده) |
فرونشست پدیده‌ای مورفولوژیکی است که تحت‌تأثیر حرکت فرورو زمین پدید می‌آید. علت رخداد این پدیده ممکن است متأثر از عوامل طبیعی و انسانی باشد. برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و وجود نشانه‌های فرونشست زمین در دشت جوین، ضرورت نیاز به پهنه‌بندی فرونشست در این دشت را نشان می‌دهد. هدف تحقیق حاضر بررسی مناطق مستعد پدیده فرونشست بوده که برای این منظور از مدل تحلیل شبکه ای- فازی استفاده شده است. لایه‌های اطلاعاتی شامل لیتولوژی، خاک، بارش، سطح پیزومتری، ارتفاع، تکتونیک، تراکم چاه‌ها، کاربری اراضی، شیب، ژئومورفولوژی، آبراهه، پوشش گیاهی به عنوان معیارهای مؤثر مورد استفاده قرار گرفتند. سپس مقایسات زوجی معیارها انجام و وزن اختصاص یافته در نرم افزار super decesion به شکل معیارهای اصلی و زیرمعیارها وزن‌دهی شدند. لایه‌های مربوط به هر کدام از عوامل با استفاده از نرم افزار GIS در محیط Arc map آماده‌سازی گردید. سپس تلفیق وزنی در محیطGIS انجام گرفت و در انتها لایه نهایی به صورت تابع خطی طیف‌بندی گردید. در این مرحله نقشه FUZZY & ANP فرونشست به صورت کلاس‌بندی برای نشان دادن ویژگی‌های مناطق بحرانی فرونشست استخراج شد و اولویت‌بندی مناطق مختلف از نظر استعداد برای وقوع پدیده فرونشست بدست آمد. از این مقدار در نقشه ANP حدود 56 درصد و در نقشه فازی به صورت فرض صفر و یک، قسمت مرکزی دشت جوین با خطر زیاد تا خیلی زیاد به حساب می‌آید. بر این اساس با توجه شرایط منطقه هر دو نقشه به واقعیت نزدیک است. تراکم بالای چاه‌های عمیق و نیمه عمیق و افت بالای آب‌های زیرزمینی به دلیل برداشت بی‌رویه این محدوده(خطر زیاد تا خیلی زیاد) جزو مناطق با استعداد بالای فرونشست مشخص شد، همچنین وجود شکاف‌های بوجود آمده و نشست چاه‌ها در همین محدوده‌ها تا حدودی صحت سنجی مدل را با داده های زمینی نشان می‌دهد. از نتایج حاصل از محاسبات انجام شده توسط روش‌های مذکور، می‌توان به عنوان تخمین اولیه مقدار فرونشست در محل مورد مطالعه استفاده کرد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: فرونشست زمین، دشت جوین، فرایند تحلیل شبکه ای(ANP)، فازی(fuzzy)، محیط GIS |
|
|
متن کامل [PDF 1823 kb]
(755 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/11/16 | پذیرش: 1398/4/11 | انتشار: 1400/7/6
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
(2).jpg)
