بررسی وضعیت فرسایش حوضه رومشگان در شهرستان کوهدشت با مدل BLM و روش تصمیم گیری چند معیاره ELECTRE-1
|
علی داودی ، شیرین مرادجانی ، مجید غلامی* 1، داریوش ابولفتحی |
|
|
چکیده: (125 مشاهده) |
خاک بستر حیات و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی، تنوع زیستی و بیولوژیکی می باشد. کمبود آمار و اطلاعات در زمینه فرسایش خاک و تولید رسوب در بسیاری از حوضههای آبریز کشور، کاربرد روشها و مدلهای مناسب را برای برآورد شدت فرسایش خاک و رسوب زایی الزامی مینماید. در این مطالعه با استفاده از مدل برآورد فرسایش BLM و روش تصمیم گیری چند معیاره ELECTRE-1 به بررسی میزان فرسایش در حوضه رومشگان پرداختهشده و نقشه شدت و پهنهبندی فرسایش تهیه گردیده است. نتایج به کارگیری مدل ELECTRE-1 نشان می دهد که عامل توپوگرافی (شیب) با وزن 0.5578 بیش از سایر عوامل در فرسایش پذیری حوضه موثر بوده و نقش اصلی را بر عهده دارد. همچنین بر اساس این مدل زیر حوضه شماره 1 در شمال حوضه، بیشترین میزان آسیب پذیری در برابر فرسایش را داشته و پس از آن به ترتیب زیر حوضه های 2، 4 و 3 قرار گرفته اند. با به کار گیری مدل BLM نیز مشخص گردید که طبقه فرسایشی کم در حوضه آبریز رومشگان، بیشترین وسعت را شامل میشود و پسازآن طبقات فرسایشی زیاد، خیلی زیاد، متوسط و جزئی قرار دارند. بهطورکلی میتوان گفت منطقه دارای قابلیت فرسایشپذیری متوسطی است. همپوشانی لایهها مشخص نمود که حداکثر شدت فرسایش در دشتهای دامنهای و واحد کوهستان بوده که ذخایر تراستی و مخروط افکنه ای جدید و قدیم، مارن، آهک، سیلتستون، ماسهسنگ، کنگلومرا و ژیپس را شامل میشوند. همچنین واحد کاربری کشاورزی دیم بیشترین شدت و واحدهای جنگل و مرتع کمترین میزان فرسایش را دارند. از لحاظ عامل شیب هم، اراضی با شیب 8 تا 30 درصد بالاترین درجه فرسایش را به خود اختصاص دادهاند. |
|
واژههای کلیدی: فرسایش خاک، حوضه رومشگان، مدل BLM، مدل ELECTRE-1، GIS |
|
متن کامل [PDF 1213 kb]
(29 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/6/26 | پذیرش: 1400/3/26 | انتشار: 1403/2/11
|
|
|
|