|
ارزیابی ارتباط بین نوسانات شاخص_های منتخب پیوند از دور نیمکره شمالی با تغییرات تبخیروتعرق بخش جنوبی حوضه آبریز رودخانه ارس
|
مهناز صابر1   ، برومند صلاحی* 2، عباس مفیدی3 |
1- دانشجوی دکتری آب و هواشناسی سینوپتیک، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2- گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3- گروه جغرافیا،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران. |
|
|
چکیده: (845 مشاهده) |
الگوهای بزرگمقیاس اتمسفری با توجه به سیستمی بودن اقلیم کره زمین، به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر اقلیم مناطق مختلف جهان تلقی میشوند. این مسأله، اهمیت تحقیق بر روی فرآیندهای بزرگمقیاس و تأثیرات آنها بر مناطق دورتر از یک منطقه معین را نشان میدهد. در این پژوهش، ارتباط بین شاخصهای پیوند از دور نیمکره شمالی با تغییرات تبخیرتعرق[1] ایستگاههای سینوپتیک جنوب حوضه آبریز رودخانه ارس طی دوره آماری 26 ساله (2017-1992) بررسی گردید. برای ارزیابی همگنی و توالی دادهها از آزمون توالی استفاده شد. برای بررسی ارتباط بین این الگوها و تغییرات متغیر مورد مطالعه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. بالاترین ضریب همبستگی معنادار بین ET ایستگاهها و برخی از الگوها در حالت بدون تأخیر، با تأخیر زمانی 1، 2 و 3 ماهه به دست آمد که از نظر شدت ضعیف هستند. در حالی که در فصول مختلف، بیشترین ضرایب همبستگی معنیدار از متوسط تا خیلی قوی مشاهده شد که در اهر در فصول زمستان، بهار و پاییز به ترتیب با شاخصهای SCA[2]،EA[3] ، [4]NAO و EA به مقدار *79/0، **53/0-، **49/0- و *43/0-، در اردبیل در بهار با شاخص SCA و تابستان و پاییز باPOL[5] به مقدار **53/0-، **44/0 و **56/0- و [6] در پارسآباد در پاییز با EP/NP به مقدار *46/0 محاسبه گردید. بین فازهای EA، EA/WR[7] و EP/NP، فاز مثبت SCA و فاز منفی PNA[8] با نمرات Z برخی از ایستگاهها همبستگی معنیدار با شدت ضعیف تا متوسط در سطح اطمینان 95/0 و بیشتر ملاحظه شد. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی پسرونده، علاوه بر معرفی مؤثرترین شاخصها در مدلبندی ET ایستگاهها نشان داد که هیچ یک از آنها، توان تببین بالای این متغیر در حوضه ارس را ندارند.
[1] - Evapotranspiration ) ET ( از این پس به اختصار
[2] - Scandinavia Pattern
[3] - East Atlantic Pattern
[4] - North Atlantic Oscillation
[5] - Polar/ Eurasia Pattern
[6] - East Pacific/ North Pacific Pattern
[7] - East Atlantic/Western Russia
[8] - Pacific/North American
|
|
| واژه‌های کلیدی: ایستگاه های سینوپتیک، شاخص های پیوند از دور، تبخیرتعرق، حوضه ارس، همبستگی. |
|
|
متن کامل [PDF 1505 kb]
(255 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/8/21 | پذیرش: 1400/6/23 | انتشار: 1402/7/10
|
|
|
|
|
|
