|
روند فضایی-زمانی تغییرات دمای سطحزمین (LST) شب و روزهنگام در ایران
|
مصطفی کریمی*   1، سوسن حیدری1 ، حدیث صادقی1 |
| 1- گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران |
|
|
چکیده: (1003 مشاهده) |
| دمای سطحزمین (LST) یکی از مهمترین فراسنج‌های شرایط محیطی و آبوهوایی است. بههمین منظور هدف این پژوهش، بررسی روند تغییرات دمای سطحزمین روز و شبهنگام در گستره مکانی ایران در مقیاس ماهانه و سالانه است. برای نیل به این هدف، محصولات ماهانه سنجنده مودیس، ماهواره آکوا برای روز و شب با قدرت تفکیکی مکانی 5 کیلومتر در دور آماری 2020-2003 از USGS اخذ گردید. سپس ماتریس سهبعدی به ابعاد 216×297×388، که در آن 297×388، تعداد سلولها و 216 ماهها می‌باشد، تشکیل شد. در نهایت روند تغییرات ماهانه و سالانه این دو فراسنج با استفاده از آزمون من-کندال انجام پذیرفت. اگرچه روند میانگین سالانه دمای سطحزمین روز و شبهنگام افزایشی است اما در مقیاس ماهانه، الگوهای متفاوتی مشاهده می‌شود. دمای شبهنگام سطحزمین در ماههای می و سپتامبر و روزهنگام در ماه دسامبر افزایش معنی‌دار داشته، ولی در ماههای ژوئن، جولای، ژانویه هردو دمای روز و شبهنگام روند افزایشی داشته‌اند. در مقابل در ماههای مارس و اکتبر هر دو از روند کاهشی برخوردار بوده‌اند. همچنین روند کاهشی در دمای شبهنگام سطحزمین در ماه فوریه و نیز روزهنگام در ماههای آوریل و نوامبر مشاهده گردید. نتایج نشان داد که دمای سطحزمین شبهنگام نسبت به دمای روزهنگام افزایش بیشتری داشته، که این شرایط منجربه کاهش دامنه دمای شبانهروزی گردیده است. در بعد فضایی بیشترین روند افزایشی در مناطق غربی و جنوب‌غرب و بیشترین روند کاهشی در فلات مرکزی و جنوب‌شرق مشاهده گردید. نکته دیگر این که پهنه‌های آبی دست‌خوش تغییر، همانند دریاچه ارومیه و دریاچه‌های سه‌گانه استان فارس، در روز (شب) افزایش (کاهش) محسوس دمای‌سطح را تجربه کرده‌اند. علاوه‌بر کاهش دامنه دمای شبانه‌روز، باتوجه به این که در نیمه شمالی و غربی کشور بیشتر روند افزایشی و در مرکز، شرق و جنوب شرق روند کاهشی دما غالب بوده است، دامنه اختلاف فضایی دمای سطحزمین نیز تغییرات کاهشی داشته است. |
|
| واژه‌های کلیدی: دما، تغییر اقلیم، گرمایش جهانی، من-کندال، مودیس. |
|
|
متن کامل [PDF 2401 kb]
(247 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/2/27 | پذیرش: 1400/10/28 | انتشار: 1403/2/11
|
|
|
|
|
|
