|
نگرشی اقلیمی - مقایسه‌ای بر رابطۀ بارش - رواناب در زیرحوضه‌های کارون بزرگ
|
رباب رزمی*   1، حسین عساکره1 ، سید ابوالفضل مسعودیان2 |
1- دانشگاه زنجان
2- دانشگاه اصفهان |
|
|
چکیده: (289 مشاهده) |
فرایند بارش رواناب، درحوضه آبریز، پدیدۀ پیچیده‌ای است که توسط تعداد زیادی از عوامل بعضاً ناشناخته و شناخته شده در بعد زمان و مکان کنترل می‌شود. یکی از این عوامل، بارندگی است. بارندگی مهم‌ترین پدیده جوی است که مستقیماً در چرخۀ آب‌شناختی و به‌ویژه در تغییرات دبی دخالت دارد. در تحقیق حاضر با هدف بررسی روابط بین بارش و رواناب و بررسی تغییرات زمانی و تنوع مکانی آنها، از داده‌های بارش روزانۀ 160 ایستگاه همدیدی و باران‌سنجی و داده‌های 12 ایستگاه هیدرومتری برای 12 زیرحوضه کارون بزرگ با طول دورۀ آماری متفاوت استفاده شد. برای دستیابی به هدف تحقیق، معادله‌های همبستگی خطی و غیرخطی بین دو عنصر مذکور در مجموع برای4130 یاخته با ابعاد 4 کیلومترمربع محاسبه گردید. همچنین برای بررسی روابط زمانی بین این دو عنصر، ضرایب رواناب تجمعی بر حسب رواناب، بارش و مساحت هر یک از زیرحوضه ها به‌دست آمد. نتایج نشان داد که انجام تبدیلات غیرخطی تاثیری بر روابط بین بارش و رواناب نداشته و روابط این دو عنصر خطی می‌باشد. گرچه این رابطه خطی در حوضه‌های مختلف، شدت و ضعف متفاوتی دارد. در این بین عامل ارتفاع، نوع بارش و دما نیز تاثیرهای متفاوتی بر میزان همبستگی بین بارش و رواناب داشته اند. همچنین نشان داده شد که خصوصیات فیزیکی حوضه به‌ویژه زمین ساخت منطقه و تاثیر عوامل انسانی به‌ویژه سدسازی و انتقال آب بین حوضه‌ای تاثیر بسزایی بر روابط بین این دوعنصر دارد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: بارش، رواناب، حوضه کارون بزرگ، رابطۀ بارش و رواناب، دبی |
|
|
متن کامل [PDF 2142 kb]
(112 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/3/1 | پذیرش: 1401/9/28 | انتشار: 1403/2/11
|
|
|
|
|
|
