|
تحلیل همدید – پویشی موج های سرمای زمستانه در ایران
|
علی شاهبایی کوتنایی*1   ، حسین عساکره1 |
| 1- دانشگاه زنجان |
|
|
چکیده: (1143 مشاهده) |
یکی از رویدادهای مهم اقلیمی که تاثیر زیادی در زندگی موجودات زنده دارد، رویدادهای فرین دمایی می باشد. روزهای سرد و موج های سرمایی نمونه ای از رویدادهای فرین دمایی هستند که در آن ها مقادیر غیر معمول دمای کمینه مشاهده میشود. ایجاد این شرایط دمایی، تابع الگوهای همدید و پویشی پیچیده ای می باشد که شناسایی آن ها میتواند در افزایش آگاهی از چگونگی تشکیل این شرایط و پیش بینی حالات مشابه و در نتیجه کاهش خسارات احتمالی مفید باشد. در این پژوهش بر اساس مفهوم نسبی بودن سرما در زمان و مکان، موج سرما به شرایطی اطلاق شد که در آن نمره ی استاندارد دمای کمینه کمتر از 2/1 – باشد؛ حداقل 3 روز تداوم یابد و بیش از 20 درصد مساحت کشور را فراگیرد. به منظور تامین اهداف پژوهش حاضر از دو پایگاه داده ی محیطی(دمای کمینه) و جوی(فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، دمای جو و مولفه ی باد مداری و نصف النهاری) برای زمستان های 1339 تا 1394 استفاده شد. نتایج بررسی الگوها نشان داد تمامی سرماهای فراگیر در کشور بر اثر شکلگیری الگوی پرفشار در سطح زمین ایجاد شده اند. نحوه ی آرایش دو سامانه ی پرفشار سیبری و آزور نقش بسیار مهمی در هدایت هوای سرد عرض های شمالی به سوی کشور ایفا کرده اند. قرارگیری کم فشارهای جنب قطبی در مناطق شمالی اروپا و روسیه نیز موجب شده هوای سرد قطبی به سمت عرضهای جنوبی تر حرکت کند. الگوهای تراز میانی جو نیز در ایجاد و تداوم امواج سرمایی تاثیر بسزایی داشته اند. به گونه ای که شدیدترین، فراگیرترین و مداوم ترین امواج سرمایی زمستانی هنگامی شکل گرفته اند که سامانه های مانع در شرق اروپا استقرار یافته و ناوه ی شرقی آنها بر روی ایران قرار گرفته است.
|
|
| واژههای کلیدی: تحلیل همدید، تحلیل خوشه ای، تحلیل پویشی، سرمای فراگیر، ایران |
|
|
متن کامل [PDF 2180 kb]
(250 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/11/23 | پذیرش: 1403/5/25 | انتشار: 1404/1/25
|
|
|
|
|
|
