:: دوره 25، شماره 89 - ( 4-1404 ) ::
جلد 25 شماره 89 صفحات 107-85 برگشت به فهرست نسخه ها
مدیریت ریسک بلایا و برنامه ریزی فضایی در شهرها با تاکید بر سیل (مطالعه موردی: شیراز)
فهیمه هوشمند1 ، علی وخشوری*1 ، محمد ابراهیم عفیفی1
1- دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
چکیده:   (483 مشاهده)
سیل یکی از مخاطرات طبیعی است که بیشترین خسارات جانی و مالی را در سراسر دنیا و از جمله در ایران به همراه داشته­است. به دلیل ماهیت چندبعدی، فضایی و پیچیدگی در تجزیه و تحلیل، پاسخگویی بهینه به سیلاب، نیازمند بکارگیری استراتژی‌های مدیریت ریسک بلایا موثر در برنامه‌ریزی فضایی شهری است. این مطالعه تحلیلی جامع از مدیریت ریسک بلایا و برنامه‌ریزی فضایی در شهر شیراز با تاکید بر سیلاب‌های شهری ارائه می‌کند و چالش‌ها، فرصت‌ها و استراتژی‌های افزایش تاب‌آوری در محیط‌های شهری را برجسته می‌کند. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش که بر پایه مطالعات کتابخانه­ای­است، تهیه نقشه خطر وقوع سیل در شهر شیراز و شناسایی پراکنش فضایی وضعیت تاب­آوری و مناطق آسیب‌پذیر در مواجهه با مخاطره سیل است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از آن معیارها و شاخص‌های مورد نیاز انتخاب شده و نتایج حاصل از روش فازی به عنوان لایه­هایی در نرم‌افزارArc GIS  سنجیده شده­است. در آخر با توجه به وزن داده شده به هر یک از لایه‌ها و با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی، مکان‌هایی با تطابق بیشتری با پهنه‌های مناسب و خیلی مناسب انتخاب شده‌اند. جهت تهیه نقشه خطر وقوع سیل از 14 پارامتر استفاده شده­است. به منظور تهیه لایه­های اطلاعاتی از نرم افزار ArcGIS و ENVI و برای وزن دهی معیارها و تعیین مهمترین معیار از روش AHP استفاده گردیده­­است. درنهایت با اعمال وزن­های هر یک از معیارها نقشه خطر تهیه شده­است. نتایج نشان می‌دهد که مناطق شمال، غرب، جنوب غربی و جنوب شرقی رودخانه خشک شیراز، جزو مناطق با کمترین ارزش در زمینه خطر وقوع سیل و تاب­آوری در حوضه رودخانه خشک می‌باشند؛ اما مناطق جنوبی، مرکزی و قسمتی از شرق جزو مناطق کم خطر و با پتانسیل بالای تاب­آوری می­باشد.
 
واژه‌های کلیدی: سیلاب، مدیریت ریسک، برنامه ریزی فضایی، تاب آوری، شیراز
متن کامل [PDF 1654 kb]   (165 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/8/16 | پذیرش: 1404/2/28 | انتشار: 1404/4/30


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 25، شماره 89 - ( 4-1404 ) برگشت به فهرست نسخه ها