|
برآورد و پهنه بندی تابش خورشیدی دریافتی در سطح افقی با استفاده از پارامترهای اقلیمی در محیط GIS مطالعه‌موردی: استان‌آذربایجان‌شرقی
|
| محمود خسروی1، سعید جهانبخش اصل2، جعفر درخشی*1 |
1- دانشگاه سیستان و بلوچستان
2- دانشگاه تبریز |
|
|
چکیده: (13424 مشاهده) |
| چکیده
تابش خورشید رسیده به زمین به عنوان یکی از عوامل مورد نیاز برای مطالعات منابع آب، محیط زیست، کشاورزی و پوشش های نباتی، معماری همساز با اقلیم، طراحی سیستم‌های استفاده از انرژی‌های پاک و موارد متعدد دیگر، کاربرد گسترده‌ای دارد. این عامل در تمام ایستگاه‌‌های هواشناسی اندازه‌گیری نمی‌شود و از این رو روش های تجربی زیادی برای برآورد آن با استفاده از پارامترهای هواشناسی، نجومی و جغرافیایی ارائه شده است. هدف از این مطالعه برآورد میزان تابش کل رسیده به سطح افقی با استفاده از عناصر اقلیمی (کمینه، بیشینه و میانگین دما، کمینه رطوبت، ابرناکی آسمان و ساعات آفتابی) و پهنه بندی آن در گستره استان آذربایجان شرقی می باشد. بدین منظور از داده‌های ماهانه تابش خورشید اندازه‌گیری شده در ایستگاه تبریز طی سال های 2001 تا 2006 برای مدل سازی و برای برآورد میزان تابش هم از داده‌های اقلیمی 6 ایستگاه سینوپتیک در سطح استان طی سال های 1987 تا 2007 استفاده شد. با به دست آوردن ضرایب رگرسیون چند متغیره به آزمون صحت مدل و بررسی خطاهای آن پرداخته شد. پس از اطمینان از صحت مدل، لایه های مورد نیاز در محیط GIS ایجاد و با اعمال ضرایب مدل رگرسیون در لایه های ایجاد شده، میزان تابش کل رسیده به سطوح افقی در سطح استان مورد محاسبه قرار گرفت. با توجه به نقشه‌های توزیع تابش ماهانه در سطح استان، الگوی تابش در استان به چهار مقطع زمانی، فصل زمستان، بهار، تابستان و پاییز تقسیم گردید. نتایج نشان داد که کمترین میزان تابش مربوط به ماه ژانویه و بیشترین میزان آن مربوط به ماه ژوئن می‌باشد. توزیع تابش سالانه استان از جنوب غربی به شمال و شمال شرقی روند کاهشی نشان می‌دهد. میانگین تابش سالانه در استان، 4244 وات بر متر مربع در روز برآورد گردید. دامنه تغییرات تابش سالانه استان 443 وات بر متر مربع در روز و ضریب تغییر پذیری مکانی آن 2 درصد می باشد. |
|
| واژه‌های کلیدی: کلید واژه ها: تابش خورشیدی، پهنه بندی، عناصر اقلیمی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، آذربایجان شرقی. |
|
|
متن کامل [PDF 1230 kb]
(7894 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1392/11/1 | پذیرش: 1392/11/1 | انتشار: 1392/11/1
|
|
|
|
|
|
