---

حوضه آبریز صوفی چای به مساحت ۳۱۰ کیلومتر مربع در جنوب استان آذربایجان شرقی و شمال شهر مراغه قرار دارد. انتخاب این منطقه برای مطالعه، به علت وقوع زمین لغزش‌های زیادی است که همه ساله در آن اتفاق می‌افتد و خسارات زیادی به سکونتگاه‌ها، جاده‌ها و زمین‌های زراعی می‌رساند و در نهایت سبب پرشدن مخزن سد علویان از رسوبات می‌شود. در تحقیق حاضر با استفادهGIS برای هر یک از پارامترهای تأثیرگذار در زمین لغزش از قبیل ساختار زمین شناسی، لیتولوژی، ارتفاع نسبی، زاویه شیب، کاربری اراضی و آب‌های زیرزمینی، نقشه تهیه شده است و در آخر از تلفیق نقشه‌های عامل، نقشه پهنه بندی نهایی تهیه شده است با جمع بندی امتیازهای هر واحد، وضعیت پایداری آن مشخص گردیده است. با انطباق نقشه لیتولوژی و نقشه ناپایداری دامنه‌ای کنونی ملاحظه می‌شود که عمده‌ترین زمین لغزش‌ها در آبرفت‌های کواترنری و محل تلاقی آندزیت و مواد رسی، لاهارهای پامیسی و رسوبات تخریبی به وقوع می‌پیوندد. در نهایت کل منطقه از نظر خطر ناپایداری به ۵ گروه خطر بسیار زیاد، خطر زیاد، خطر متوسط، خطر کم و بدون خطر پهنه بندی شده و نقشه‌های مربوطه تهیه گردیده است. بر اساس نقشه پهنه بندی خطر، فقط ۱۹درصد منطقه در محدوده منطقه بدون خطر قرار دارد و بقیه بر حسب شرایطی در محدوده خطر متوسط تا خیلی زیاد قرار دارند.

---

نقش انسان به طور مستقیم و غیر مستقیم، میزان آب و رسوب ورودی به رودخانه ها را تغییر داده و منجر به تغییر ژئومتری مجرا مانند تغییر عرض و عمق رودخانه می‌شود. در این تحقیق با استفاده از نقشه برداری میدانی مسیر رودخانه لیقوان و مدل HEC-RAS، تغییرات مورفولوژیکی رودخانه لیقوان و نقش انسان در این تغییرات مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روند سیستماتیکی بین متغیرهای مورفولوژیکی و فاصله از پایین دست رودخانه وجود ندارد به طوری که عرض، عمق، نسبت عرض به عمق، سطح مقطع پر و دبی به طور سیستماتیک به طرف پایین دست جریان افزایش نیافته است که نشان دهنده تاثیر عوامل غیر طبیعی (نظیر مداخلات انسانی) در تغییر مورفولوژی مجرا در کنار عوامل طبیعی است. تغییرات عرض و عمق در مقاطع مختلف رودخانه متفاوت بوده به طوری که تعدادی از تغییرات در عرض مجرا در اثر کانالیزه کردن مسیر رودخانه (مقاطع ۲، ۶، ۸ و ۱۲) قابل مشاهده است همچنین تغییرات عرض و عمق مجرا در سایر مقاطع نظیر مقاطع ۴ و ۵ در اثر افزایش زمین های کشاورزی و گسترش خانه سازی و ویلا سازی در حریم رودخانه بوده است. همچنین تغییرات مورفولوژیکی مجرا طی دهه اخیر نیز نشان می‌دهد که فرایند غالب در بازه مورد مطالعه، حفر و باریک شدن مجرا می‌باشد. تنها در بعضی مقاطع، رسوبگذاری مشاهده شده که این مقاطع در بالادست بازه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و در بقیه مقاطع فرآیند حفر غالب بوده است. در مجموع در مجرای رودخانه لیقوان چای فرآیند حفر (بیش از ۱ متر) و باریک شدن (بیش از ۱۸ متر) غالب است هر چند در مقاطعی نظیر ۹ و ۱۰ مجرا عریض شده و در مقاطع ۱، ۲، ۳، ۵ و ۷ رسوبگذاری اندکی مشاهده می شود. همه این تغییرات نشان داد که در تغییرات مجرای رودخانه لیقوان، در کنار عوامل طبیعی (افزایش دبی حداکثر)، نقش عوامل انسانی (کانالیزه کردن مجرا و تغییر کاربری حریم رودخانه) تاثیر بسزایی داشته است.

---

حرکات توده ای و زمین لغزش از مخرب ترین مخاطرات طبیعی محسوب می گردند. لذا شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های موجود در یک حوضه و پهنه بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساس جهت دستیابی به راه کارهای کنترل این پدیده و انتخاب مناسب ترین و کاربردی ترین گزینه موثر می باشد. در این مطالعه پیش بینی  مکانی خطر زمین لغزش با استفاده  از تئوری احتمالات شرطی (قضیه بیزین)،  در کناره های جنوبی اهر چای از روستای نصیر آباد تا سد ستار خان، بر پایه زمین لغزش های رخ داده در گذشته که به وسیله روش شی گراء استخراج و شناسایی گردیده است، صورت گرفته است. با استفاده از احتمالات تئوری بیزین ارتباط بین پارامترها و مناطق لغزشی(دو سوم مناطق  لغزشی) تعیین و وزن هر طبقه از پارامترها بدست آمد. با توجه به نقشه بدست آمده و نیز وزن کلاس­های هر یک از پارامترها، کلاس تراس­های آبرفتی قدیمی ومخروافکنه­های مرتفع در لایه سازند،مرتع متوسط در بین کلاس­های کاربری زمین، جهات شمالی و شمال غربی، شیب­های ۲۵-۵ درجه و نیز فاصله  ۲۷۰-۱۲۵ متر از رودخانه بیشترین وزن و تاثیر را در وقوع زمین لغزش­های منطقه دارا هستند. دقت  نقشه حساسیت زمین لغزش با استفاده یک سوم(۱۲ نقطه لغزشی) مناطق لغزشی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه ارزیابی نشان داد که مدل با قابلیت پیش­بینی ۹۴۵/۰ درصد و و ضریب کاپای ۹۳/۰ زمین­لغزش­ها در کلاس خطر زیاد و خیلی زیاد دقت قابل قبولی در ارزیابی و تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش دارد.

---

فضا از گذشته تا حال ذهن اندیشمندان ومتفکران را درتمدن های جهان با خود درگیر کرده است. هایدیگر عقیده دارد «وجود فضایی است ونمی توان بشر وفضا را ازیکدیگر جداگانه تلقی کرد». بحث از اینجا شروع می گردد که  پایداری در فضا ومکان زندگی باید هدف هر توسعه ای باشد. بحث در زمینه توسعه پایدار به دهه ۱۹۵۰ برمی گردد. اولین بحث جدی وریشه ای درسال ۱۹۵۱ درکنفرانس استهکلم در حمایت از محیط زیست  مطرح گردید. قبل ازدهه ۱۹۷۰ شوماخر، پایداری را درمفهوم ساختارهای اقتصادی، منابع تجدید شونده، تولیدات وخدمات بکار برد. با توجه به اهمیت زیاد توسعه پایدار در شهرهای دوره معاصر، باید علاوه ازاهداف توسعه، بحث پایداری نیز یکی ازابعاد مهم توسعه مورد توجه قرار گرفته باشد. به دنبال تغییرات سریع ناشی ازتوسعه قرن گذشته، ازپیامد های مهم آن رشد شتابان شهرنشینی، ازهم پاشیدگی نظام سلسله مراتبی  بین شهری و درون شهری بوده است که زمینه ایجاد نابرابری های گسترده اجتماعی، اقتصادی وهمچنین خسارت های محیط زیستی درجوامع انسانی شده است. دراین تحقیق شهر تبریز از بعد ساختار فضایی وپایداری مورد بررسی قرار گرفته است. دراین راستا،  داده هایی زیادی ازطریق بررسی میدانی، آمارها، سازمان ها، ادارات، مرکز آمار ایران و....در ابعاد مختلف، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی گردآوری و تحلیل شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که منطقه ۶و ۳ به ترتیب با کسب ۴۹/۰و ۴۵/۰ امتیاز در سطح بالای پایداری نسبت به شاخص های انتخاب شده، واقع شدند و منطقه ۱۰و ۸ به ترتیب با کسب ۱۹/۰ و ۲۳/۰ امتیاز در سطح پایین این رتبه بندی قرار گرفتند که وضعیت را از منظر پایداری و ناپایداری درفضای محیط مسکونی این شهر به نمایش می گذارند. از بعد تحلیل ابعاد فضایی محیط مسکونی این شهرو وجود تفاوت های حائز اهیمت بیانگر این است که وجود گسل درعرض شمالی این شهر یکی از عوامل مهم دراین تفاوت به شمار می رود. در قدم بعدی وجود زمین های  با شیب تند وبسیار تند در برخی مناطق  که مناسب سکونت نیستند، همچنین ازدحام، شلوغی، ترافیک های پرسرو صدا(آلودگی صوتی)، وجود بافت های حاشیه نشین و فرسوده از عوامل موثر درتفاوت ها   دربین مناطق  هستند.

---

امروزه یکی از مباحث مهم توسعه پایدار جوامع، هوشمندسازی حمل و نقل به ‌ویژه فرودگاه‌ها است. به نظر می­رسد هوشمندسازی فرودگاه‌ها در توسعه گردشگری تاثیرگذار باشند. از همین­رو، هدف این مقاله سنجش میزان تاثیر هوشمندسازی فرودگاه مهرآباد بر توسعه گردشگری شهر تهران است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، گردشگران وارد شده به فرودگاه مهرآباد تهران و کارشناسان حوزه گردشگری و هوشمندسازی فرودگاه‌ها هستند که در خصوص گردشگران، ۲۰۰ نفر از مسافرانی که به عنوان گردشگر وارد فرودگاه شده بودند، به روش تصادفی ساده انتخاب شدند، همچنین۱۰ نفر از مدیران فرودگاهی و اساتید دانشگاهی به روش گلوله برفی به عنوان کارشناس انتخاب و از طریق پرسشنامه­های مربوطه مورد پرسشگری قرار گرفته­اند. برای تحلیل داده­ها و بررسی اثرگذاری متغیرها از معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با روش حداقل مربعات جزئی (Smart- PLS) استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان ­داد که ۱۶ مولفه تحقیق (هوشمندسازی فرودگاه) توسعه گردشگری شهر تهران را به میزان ۸۲۴/۰ تبیین می­کنند. بیشترین میزان ضریب مسیر (بتا) به مولفه‌های ارتقای تجربه مسافران (۷۲۸/۰)، ارائه خدمات رفاهی جذاب‌تر به مسافران (۶۸۹/۰)، کاهش قیمت (۶۸۱/۰) و امنیت پرواز و هواپیما (۵۹۵/۰) مربوط می­شود. همچنین نتایج نشان می‌دهد که با هوشمندسازی فرودگاه مهرآباد زمینه برای توسعه گردشگری تهران هموار‌تر خواهد شد.