تغییراقلیم از دیدگاه بسیاری از صاحب‌نظران یک پدیده‌ی طبیعی است که در توالی‌های زمانی بلند مدت به‌وقوع می‌پیوندد. تأثیر فعالیت‌های بشری سبب تشدید اثرات پدیده تغییراقلیم، شدت روند تغییرات و تغییر بازه‌ی زمانی توالی تغییرات اقلیمی می‌شود. در بررسی تغییراقلیم می‌توان از پارامترهای هواشناسی به‌عنوان شاخص‌های تغییراقلیم استفاده نمود. هدف از این پژوهش شبیه‌سازی پیامدهای تغییراقلیم بر روی دما و بارندگی حوضه‌ی آبخیز باراندوزچای است. ابتدا داده‌های اقلیمی دوره‌ی پایه از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۹ میلادی به‌صورت روزانه فراهم شد. سپس با استفاده از الگوی LARS-WG اقدام به ریزمقیاس‌نمایی داده‌های حاصل از مدل‌های GCM منتخب گردید و داده‌های روزانه اقلیمی تا سال ۲۰۴۰ میلادی تولید گردید. در نهایت اقدام به بررسی و آنالیز روند تغییرات دما و بارش برای حوضه‌ی مورد مطالعه گردید. نتایج پژوهش نشان داد که در دوره‌های آتی مولفه‌ دما نسبت به دوره‌ی پایه افزایش خواهد یافت. طوری که در دو مدل GCM مورد استفاده در این مطالعه و ۵ سناریوی انتشار گازهای گلخانه‌ای، این افزایش دیده می‌شود. نتایج نشان داد که میزان بارندگی‌ در دوره‌ی آتی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. ولی با این حال تغییر در الگوی زمانی بارندگی‌ها مشاهده می‌گردد. میانگین سالانه بارندگی دوره‌ی پایه ۲۸۷,۳۷ میلی‌متر است و این میزان برای دوره‌ی آتی و دو سناریوی A۱B و A۲ مدل CNRMCM۳ به‌ترتیب برابر ۳۲۴.۵۵ و ۳۵۶.۲۸ میلی‌متر و برای سه سناریوی A۱B و A۲ و B۱ مدل‌-IPSLCM۴ به‌ترتیب برابر با ۳۲۰.۴۴ و ۳۳۳.۶ و ۳۲۴.۶۳ میلی‌متر خواهد بود که بیش‌ترین افزایش را سناریوی A۲ مدل CNRMCM۳ با میزان ۶۸.۹۱ میلی‌متر نسبت به دوره‌ی پایه خواهد داشت. هر چند که در بعضی از سناریوها کاهش بارندگی مشاهده می‌گردد. با این حال افزایش بارندگی در اکثر سناریوهای مورد مطالعه این مدل‌ها مشاهده می‌گردد ولی افزایش دما می‌تواند این افزایش بارندگی را با افزایش میزان تبخیر و تعرق و افزایش نیاز آبی گیاهان خنثی نماید. از طرف دیگر با توجه به این‌که بارندگی‌در فصل زمستان کاهش خواهد یافت، میزان برف باریده شده در منطقه که منبع مهم ذخیره آب‌های زیرزمینی می‌باشد، کاهش خواهد یافت.

آلودگی منابع آب زیرزمینی در حال حاضر یکی از مهم­ترین مسائل زیست­محیطی محسوب می­شود. با توجه به کاربری‌های متعدد حوضه آبخیز پیرانشهر (مساحت حدود ۲۳۳۸۵ هکتار) در استان آذربایجان غربی این آبخیز به‌عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. در این مطالعه، از ۱۴۵ چاه آب‌زیرزمینی چاه مقادیر آلاینده‌های کیفی در سطح آب‌های زیرزمینی آبخیز مذکور نمونه‌برداری شد. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن مکانی بودن تغییرات پارامترهای مورد بررسی، اقدام به میان‌یابی پارامترها به روش‌های مختلف درون­یابی فوق‌الذکر شد، بدین ترتیب نقشه پراکنش مکانی آن‌ها نیز تهیه شد. با استفاده از ریشه دوم میانگین مربع خطا، بهترین مدل ارزیابی با کمترین مقدار این پارامتر انتخاب شد. نتایج نشان داد که پارامترهای سختی کل، منیزیم، کلسیم و اسیدیته با استفاده از روش تخمین‌گر توابع شعاعی و پارامتر سدیم با استفاده از روش عکس فاصله و پارامتر کل مواد جامد محلول با استفاده از کریجینگ نمایی و نیترات با استفاده از کریجینگ معمولی کمترین مقدار ریشه دوم میانگین مربع خطا را داشته است. همچنین نتایج نقشه‌های به‌دست آمده از زمین­آمار نشان داد که همه پارامترها به جز دو پارامتر سدیم و سختی در کل منطقه برای شرب بدون محدودیت هستند. توزیع مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نشان می­دهد که غلظت نیترات در مناطق با قابلیت نفوذ بالا و کاربری کشاورزی و اراضی بایر (شرق و جنوب حوضه) بالاترین مقادیر را داشته است. نتایج نشان می­دهد که آب منطقه به سمت کیفیت نامطلوب پیش می­رود که نتیجه برداشت بیش از حد برای مصارف کشاورزی منطقه است.

 واژه‌های کلیدی: کیفیت آب، روش­های زمین­آماری، کریجینگ معمولی، پیرانشهر، ISIRI.