---

شاخص سوزباد جهت بیان ارتباط عدم راحتی انسان در اثر تأثیر مشترک باد و دمای هوا ارائه شده است. قسمت‌هایی از ایران، همانند شمال غرب کشور، هر از گاهی تحت تأثیر پدیده یخبندان‌ها و دماهای خیلی پایین، به همراه بادهای شدید قرار می‌گیرند که این عوامل می‌تواند تأثیر‌های سوئی بر سلامت انسان و موجودات زنده داشته باشد. بنابراین هدف از این مطالعه، محاسبه شاخص سرمازایی باد، به عنوان یکی از شاخص‌های مهم راحتی بدن و شناخت و ارائه الگوهای همدیدی مربوط به این شاخص برای شمال غرب ایران می‌باشد. برای انجام این پژوهش داده‌های اقلیمی ماه‌های دسامبر، ژانویه و فوریه مربوط به دوره آماری ۲۶ ساله (۱۹۸۰ تا ۲۰۰۵ میلادی) برای ایستگاه‌های سینوپتیک شمال غرب کشور استخراج گردید و داده‌های فشار، دما، مؤلفه‌های باد (U&V) در ترازهای متفاوت نیز به صورت ساعتی از پایگاهNCEP/NCAR برای روزهای نماینده دارای بیشینه شاخص سوزباد استخراج گردیده‌اند. نقشه‌های ترکیبی فرارفت دما، فشار هوا، جهت و سرعت باد در تراز میانی جو و در سطوح پایین‌تر،۸۵۰ هکتوپاسکال و سطح زمین با بکارگیری نرم افزار گرادس تولید شدند. برای محاسبه ضریب شاخص سوزباد نیز از رابطه ابداع شده توسط پاول و سایپل استفاده گردیده است. نتایج نشان می‌دهد که سوزباد تحت دو الگوی ناوه عمیق و بندالی اتفاق افتاده است. فرارفت هوای سرد در هر دو الگو از سه منبع تأمین شده است: پرفشار واقع در شمال آفریقا و جنوب اروپا، ناوه عمیق واقع در روی سیبری (شمال دریای سیاه) و پرفشار ضعیف واقع در جنوب دریای سیاه.

---

برای انجام این پژوهش از داده‌های روزانه‌ی بارش، دمای کمینه (شبانه) و دمای بیشینه (روزانه) ایستگاه همدید کرمانشاه طی بازه‌ی زمانی ۱/۱/۱۹۶۱ تا ۳۱/۱۲/۲۰۱۱ استفاده شد. برای شناسایی نمایه‌های فرین دما و بارش از ۲۷ نمایه‌ی معرفی‌شده‌ی تیم تحقیقاتی شناسایی تغییر اقلیم و نمایه‌ها و ۶ نمایه‌ی فرین دیگر بهره بردیم.قبل از انجام هرگونه تحلیلی ابتدا داده‌ها کنترل کیفی شدند و مقادیر پرت از سری زمانی داده‌ها حذف شدند.برای آگاهی در مورد رخداد تغییر اقلیم آزمون‌های آماری پیشنهاد شده توسط سازمان هواشناسی جهانی جهت واکاوی تغییر اقلیم به کار گرفته شد.از آزمون‌های انحرافات تجمعی و آزمون نسبت درست‌‌ نمایی ورسلی برای شناسایی همگنی یا ناهمگنی داده-ها و مشخص کردن نقاط جهش و تغییر سری زمانی نمایه‌ها استفاده شد.از آزمون من- ویتنی جهت برآورد معناداری سال جهش بهره گرفتیم. سپس معناداری روند هر کدام از ۳۳ نمایه‌ی فرین یادشده توسط روش ناپارامتریک من‌کندال مورد آزمون قرار گرفت و به کمک تخمین گر شیب سن نرخ شیب روند به ازای هر دهه برآورد و محاسبه شد. یافته-های این پژوهش نشان می‌دهد که در کرمانشاه نمایه‌های فرین‌های سرد روزهای یخبندان، بزرگ‌ترین دمای کمینه شب‌های سرد، روزهای سرد روبه کاهش است درحالی‌که فرین‌های گرم روزهای تابستانی، شب‌های حاره‌ای، روزهای گرم، شب‌های گرم، تعداد امواج گرما، میانگین دمای کمینه و میانگین دمای بیشینه افزایش یافته است. نمایه‌های فرین بارش روزهای همراه با بارش دست کم ۵ و ۱۰میلی‌متر، دوره‌های متوالی مرطوب و مجموع بارش روزهای مرطوب سالانه روند کاهشی نشان می‌دهند. در سال ۱۹۷۶ که جابه‌جایی مکانی ایستگاه کرمانشاه اتفاق افتاده است نمایه‌های فرین دما، و دچار جهش و تغییر ناگهانی شده‌اند. تغییرات رفتار سری زمانی این نمایه‌ها بعد از سال جهش به لحاظ آماری معنادار است.

---

تغییر اقلیم در دوره های آتی می تواند تبعات منفی گوناگونی بر منابع آب، کشاورزی، محیط زیست، بهداشت، اقتصاد و... برجای گذارد. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت اقلیم آینده در ساحل شمالی ایران است. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های روزانه بارش، دمای بیشینه، دمای کمینه و ساعت آفتابی مربوط به ۱۰ ایستگاه سینوپتیک حاشیه دریاچه خزر و داده های ماهانه دما و بارش مدل های جفت شده جوی- اقیانوسی می باشد. عدم قطعیت و عملکرد مدل‌های اقلیم جهانی با استفاده از معیارهای دقت برای دوره پایه (۲۰۰۰-۱۹۷۱) بررسی و اعتبارسنجی مدل مولد تصادفی داده‌های آب و هوایی با استفاده از آزمون‌های آماری کلموگراف- سمیرنوف، Tو F در تمام ایستگاه ها ارزیابی گردید. اقلیم آینده منطقه خزری براساس مدل های Mpeh وNcccsm برای دوره‌های آماری ۲۰۳۰-۲۰۱۱ و ۲۰۶۵-۲۰۴۶ تحت سه سناریوی SRA۱B،SRA۲ وSRB۱ پیش بینی شده است. نتایج حاصل از پیش بینی دما و بارش در منطقه خزری نشان داد که روند دما در آینده افزایشی است و این افزایش برای دمای حداقل بیشتر از دمای حداکثر می باشد. بیشترین افزایش دما نسبت به دوره مشاهداتی، در دوره اول در ماه های سپتامبر، اکتبر و نوامبر (فصل پاییز) و در دوره دوم در ماه های ژولای، اگوست و سپتامبر (فصل تابستان) مشاهده شده است. همچنین بررسی‌های فصلی و ماهانه بارش نشان می‌دهد که در منطقه خزری در دوره آتی بارش پاییزه افزایش و بیشترین بارش با یکماه تأخیر نسبت به دوره کنونی در ماه نوامبر رخ خواهد داد. بارش در فصل زمستان بویژه در ماه فوریه نسبت به دوره مشاهداتی افزایش و در فصل تابستان ۱۳ درصد و در بهار حدود ۵ درصد کاهش خواهد یافت. .

---

طرح هادی یکی از طرح های عمران روستایی است که در سکونتگاه های روستایی استان اردبیل نیز به مانند سایر استان هابه اجرا درآمده است هدف اصلی این تحقیق پی بردن به اثرات اجتماعی- فرهنگی اجرای طرحهای هادی روستایی در شمال استان اردبیل می باشد روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی است و بخش اصلی داده ها از روش میدانی بصورت مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه بین ساکنان روستا ها جمع آوری و استفاده شده است. از بین ۵۸ روستا که طرح هادی اجرا شده بود از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده ۱۷ روستا انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند جامعه آماری روستاهای مورد مطالعه برابر با N=۲۲۹۴ میباشد حجم نمونه با استفاده از جدول گرجسی – مورگان برابر با (۳۰۳S=) سرپرست خانوار برآورد گردید از طریق نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه ها در بین ساکنین روستاها توزیع و جمع آوری شد این داد ه ها پس از استخراج با استفاده از نرم افزار SPSSبررسی و تجزیه و تحلیل و سپس مورد تفسیر قرار گرفته است و برای آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون تک متغیری استفاده شد. ؛ نتایج تحقیق نشان داد که سطح معنی داری خطای رگرسیون برای ضریب اطمینان ۹۵% در هر سه فرضیه کوچکتر از ۰۵/۰ است. بنابراین می توان گفت که هر سه فرضیه مورد تایید قرار گرفت می توان اظهار نمود عوامل اجتماعی- فرهنگی بر اجرای طرح هادی روستایی تاثیر گذار بوده است همچنین اجرای طرح هادی روستایی تمام مولفه های اجتماعی و فرهنگی را پیش‌بینی می‌کند و بین آن‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

---

بروز معضلات زیست محیطی و روند فزاینده آن، موضوع بحث بسیاری از صاحب نظران است که در چارچوب دیدگاه سواد زیست محیطی مورد بررسی قرار می گیرد. زیرا به واسطه توسعه تکنولوژی و فعالیت های انسانی، زمینه های آسیب رسانی به محیط زیست نیز افزایش یافته که از جمله این فعالیت ها توسعه گردشگری می باشد. آنچه در این زمینه قابل توجه است نقش و اثر گردشگران روستایی در شکل گیری مشکلات زیست محیطی برای مقصدهای گردشگری است. زیرا گردشگران در صورت عدم داشتن سواد زیست محیطی لازم و کافی، سبب صدمات زیست محیطی جبران ناپذیری برای محیط می گردند. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر مطالعه سطح سواد زیست محیطی گردشگران روستایی در قالب سه بعد دانش، نگرش و رفتار می باشد. روش شناسی مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که از طریق گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام گردشگران روستاهای هدف گردشگری شهرستان شیروان است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۲۰۴ گردشگر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه ای می باشد که روایی آن توسط پانل تخصصی و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. نتایج یافته های تحقیق از طریق آزمون T نشان داد که سطح دانش و آگاهی، رفتار زیست محیطی گردشگران روستایی در سطح متوسط می باشد. همچنین آزمون همبستگی نشان داد که بین ابعاد سواد زیست محیطی(دانش، نگرش، رفتار) ارتباط معناداری و مستقیمی وجود دارد. در نهایت با استفاده از مدل وایکور مشخص شد که گردشگران روستاهای مورد مطالعه به لحاظ برخورداری از سطح دانش، نگرش و رفتاری زیستی محیطی با یکدیگر متفاوت بوده و برابر نیستند.

---

برآورد میزان بارش، موفقیت در مدیریت بهتر منابع آب و حوضه­های آبخیز به منظور استفاده بهینه و پایدار از این منابع را تضمین می­کند. در این تحقیق با استفاده از آمار بارش و دمای روزانه ایستگاه­های مختلف هواشناسی استان­های چهارمحال و بختیاری (اقلیم نیمه خشک) و یزد (اقلیم خشک) که دارای آمار روزانه بلند مدت بودند، پارامترهای مختلفی محاسبه شد. از میان این پارامترها، مجموع بارش شش ماهه اول سال آبی (R_۶m۱، میلی­متر)، طول فاصله زمانی وقوع ۵/۴۷ میلی­متر بارش از ابتدای پاییز (t_۴۷,۵، روز)، میانگین بلند مدت بارش (R_m، میلی­متر)، متوسط دمای تابستان قبل از هر سال آبی (T_su، درجه سانتی­گراد) و متوسط دمای تابستان سال آبی قبل و پاییز هر سال آبی (T_su.au، درجه سانتی­گراد) که هر یک همبستگی بالایی با بارش سالانه داشتند، در مدل­های خطی ساده و روش شبکه عصبی مصنوعی برای پیش بینی بارش سالانه بکار گرفته شد. مدل­های بدست آمده در سطح احتمال کمتر از ۰۱/۰ معنی­دار بودند. نتایج نشان داد هر یک از این روش­ها می­تواند بارش سالانه را با دقت مناسبی برآورد نماید. ارزیابی مدل­ها با شاخص ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) کمتر از ۳/۰ و شاخص تطابق (d) بالاتر از ۸/۰ نیز کارایی مدل­ها را تصدیق کرد. دمای بالاتر در تابستان و پاییز حاکی از بارش سالانه بیشتر در استان چهارمحال و بختیاری بود و بارش کمتر در استان یزد بود. همچنین در دو استان هر چه فاصله زمانی وقوع ۵/۴۷ میلی­متر باران از ابتدای پاییز به تأخیر بیفتد بارش سالانه کمتر خواهد بود.