محمد رضایی، علی صادقی، علی پورقیومی،
دوره ۲۰، شماره ۷۱ - ( ۹-۱۳۹۹ )
چکیده
بارشهای برف سنگین و فراگیر در عرضهای جغرافیایی پایین به عنوان یک مخاطره آبوهوایی غیرمنتظره به حساب میآید. هدف این پژوهش شناسایی رخداد برفهای سنگین و فراگیر استان کرمان و تحلیل چگونگی رخداد آن با استفاده از دادههای سنجش از دور و بازتحلیل شده میباشد. آمار روزهای برفی ایستگاههای سینوپتیک بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ نشان میدهد که استان کرمان در ژانویه ۲۰۰۸ و ۲۰۱۴ دو رخداد برف سنگین و فراگیر را تجربه نموده است. ابتدا برای محاسبه مدت ماندگاری و مساحت پوشش برف از دادههای پوشش برف سنجنده مادیس استفاده شد. نتایج نشان داد که روزهای ۱۶تا ۲۰ ژانویه ۲۰۰۸ و ۷ تا ۱۰ ژانویه ۲۰۱۴ بازه زمانی حداکثر پوشش برف در سطح استان کرمان بوده است. در گام بعد شرایط همدید مرتبط با دو رخداد فوق مورد مقایسه قرار گرفت. نقشههای فشار تراز دریا، ضخامت جو و دمای سطح، الگوی یکسانی را در دو رخداد مذکور داشتهاند. نفوذ پرفشار قدرتمند سیبری و به دنبال آن قرار گرفتن خط همفشار ۱۰۲۵ هکتوپاسکال، همدمای صفر درجه و هم ضخامت ۵۵۰۰ ژئوپتانسیل متر بر روی منطقه مورد مطالعه در هر دو رخداد برف ملاحظه میشود. اما همبستگی بالای مقادیر ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال با ترازهای زیرین، مقادیر مثبت تاوایی و شرایط رطوبت نسبی در ژانویه ۲۰۱۴ نسبت به ژانویه ۲۰۰۸ بهتر بوده و همین عوامل موجب گردیده که ارتفاع و گسترهی فضایی برف در ژانویه ۲۰۱۴ بارزتر باشد. نتایج این تحقیق میتواند الگوی مناسبی برای پیشبینی بارشهای برف سنگین در این منطقه باشد.