در چند دهه اخیر، شهرها با سرعت زیادی گسترش یافته و کشورها با سرعت بیشتری به شهرنشینی و افزایش شهرها و جمعیت شهری خود دست زدهاند. این افزایش جمعیت بیشتر متوجه شهرهای بزرگ بوده است و در نتیجه باعث تمرکز جمعیت در این شهرها شده و به دنبال آن باعث بر هم خوردن تعادل منطقهای و ملی شده است. این تحقیق به بررسی و تحلیل سیستمهای شهری در استان آذربایجانشرقی میپردازد، روش کار در این پژوهش ترکیبی از روشهای اسنادی، توصیفی و تحلیلی است و در آن از مدلهای قانون رتبه–اندازه زیپف، مرتبه-اندازه تعدیل شده، ضریب آنتروپی، شاخص تمرکز شهری، منحنی لورنز، ضریب جینی و مثلث بو&zwjژوگارنیه استفاده شده است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد که شهر تبریز به دلیل مرکزیت، سیاسی، اداری، مالی و... بهعنوان نخست شهر برتر در نظام شبکه شهری استان قرار دارد و نقش شهرهای میانی و کوچک در سیستم شهری استان بسیار کم است. در مجموع هنوز سلسلهمراتب شهری در شبکه شهری آذربایجانشرقی نسبت به مدل رتبه-اندازه «زیپف» و مدل تعدیل شده «بهفروز» فاصله زیادی دارد؛ لذا با ارائه خدمات و تقویت شهرهای کوچک و میانی و کاهش رشد شهرهای بزرگ در استان میتوان باعث توزیع بهینه سلسلهمراتب شهری در سطح استان گردید.