امید مبارکی، مرضیه اسمعیل پور، مریم محمدی،
دوره ۲۱، شماره ۷۴ - ( ۵-۱۴۰۰ )
چکیده
یکی از مهمترین کاربریهای شهری کاربریهای آموزشی است که توزیع فضایی مناسب آنها با مقیاسهای عملکردی، رعایت اصول همجواری با سایر کاربریهای شهری و قرارگیری در پهنهی فضایی مطلوب از جمله مواردی است که در ایجاد و احداث آنها باید موردتوجه برنامهریزان شهری قرار گیرد. در همین راستا، تحقیق حاضر باهدف تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی (مقطع دبیرستان) و ساماندهی آن در شهر سنندج انجامگرفته است. روش تحقیق توصیفی – تحلیل و به لحاظ هدف جزو تحقیقات کاربردی محسوب میشود. روش گردآوری دادهها اسنادی – کتابخانهای و میدانی (مشاهده) بوده است. برای شناخت الگوی توزیع فضایی مراکز آموزشی دبیرستان از روشهای موران جهانی، بیضی انحراف استاندارد، میانگین مرکزی و تابع تراکم کرنل و برای سنجش میزان سازگاری و پهنهبندی فضایی از روشهای AHP-Fuzzy در قالب ۱۹ شاخص بهره گرفتهشده است. نتایج حاصل از ضریب خودهمبستگی موران جهانی با عدد ۲۳۲/۰ مثبت نشان داد که توزیع فضایی دبیرستانهای سطح شهر سنندج از الگوی متمرکز نسبی پیروی میکند و بیضی انحراف استاندارد دارای جهت شمالی – جنوبی متمایل به غرب شهر بوده که نشان از تجمع و تمرکز بالاتر واحدهای آموزشی در مناطق مرکزی و شمالی- غربی شهر مانند منطقه سه و یک شهر بوده است. نتایج بهدستآمده از نقشهی سازگاری نشان داد که حدود ۴۸ درصد از دبیرستانهای سطح شهر سنندج (معادل ۱۶ مورد) در طیف سازگار و وضعیت بهینه و ۶ دبیرستان معادل ۱۸ درصد از دبیرستانهای سطح شهر در شرایط ناسازگار و نامطلوب نسبت به همجواری با سایر کاربریهای شهری قرار دارند. همچنین نقشهی پهنهبندی فضایی شهر نشان داد که حدود ۳۳ درصد از مراکز آموزشی موردمطالعه در پهنهی فضایی مطلوب و ۱۲ مرکز از دبیرستانهای موردمطالعه تحقیق (معادل ۳۶ درصد از کل) در پهنهی فضایی نامطلوب و نسبتاً نامطلوب مکان گزینی شدهاند.