RT - Journal Article T1 - Estimation of Soil Erosion and Deposit Generation in Bekr Abad Drainage Basin in Varzghan Using MPSIAC in GIS Environment JF - geospace YR - 2015 JO - geospace VO - 15 IS - 49 UR - http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-1718-fa.html SP - 237 EP - 257 K1 - Soil erosion K1 - Deposit generation K1 - MPSIAC model K1 - GIS K1 - Bekr-Abad Drainage Basin. AB - هرساله هزاران تن خاک از سطح اراضی جنگلی، مرتعی و کشاورزی به وسیله اشکال مختلف فرسایش از دسترس خارج‌شده و با انباشت در مناطق مستعد رسوب‌گذاری سبب وارد آمدن خسارت‌های قابل‌ملاحظه‌ای می‌شود. برای مدیریت مناطق فرسوده و مهار این پدیده لازم است پهنه‌های تحت فرسایش و یا تولید رسوب شناسایی و مقادیر خاک فرسوده برآورد شود تا از این طریق علاوه بر تعیین مناطق آسیب‌پذیر و بحرانی، اقدامات حفاظتی متناسب جهت کاهش و یا کند کردن روند فرسایش صورت گیرد. لازمه این امر دسترسی به ابزارها و تکنیک های مناسب و استفاده از روش یا مدل برآورد فرسایش با دقت بالا و کارایی مورد قبول می باشد. برای نیل به این هدف از مدل تجربی MPSIAC استفاده شده است. این مدل در ایران در محیط‌های جغرافیایی مختلف مورد استفاده قرارگرفته و به علت کمی بودن و استفاده از پارامترهای متعدد نتایج قابل‌قبول و رضایت بخشی را نسبت به سایر مدل‌های تجربی ارایه داده است. در این روش نه عامل محیطی شامل زمین شناسی،خاک، ‌آب‌وهوا، رواناب، شیب، پوشش زمین، کاربری اراضی، فرسایش سطحی و رودخانه ای مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با ارزش‌گذاری کمی هر پارامتر، میزان فرسایش و رسوب محاسبه می‌شود. در این پژوهش جهت برآورد رسوب و فرسایش حوضه آبریز بکرآباد، کلیه داده های عوامل نه گانه مدل به روش اسنادی و نیز بررسی‌های میدانی استخراج و لایه های مورد نیاز آن در محیط نرم‌افزاری GIS تهیه شدند. پس از تشکیل بانک‌های اطلاعاتی، ارزش‌گذاری کمی و وزن‌دهی به هر کدام از لایه ها بر اساس استانداردهای تعریف‌شده درمدل، نقشه نهایی پهنه بندی فرسایش و رسوب حوضه استخراج گردید. مقایسه مقادیررسوب برآوردی و نقشه پهنه‌های حساس به فرسایش حوضه با مقادیر مشاهداتی و نیز وضعیت میدانی حوضه نشان می‌دهد که خوشبختانه حوضه از نظر مقادیر فرسایشی در وضعیت حادی نبوده و روند توسعه آن در صورت مدیریت درست قابل جلوگیری است. در ضمن در بین عوامل فرسایشی حوضه، عامل وضعیت فرسایش سطحی، شیب و خصوصیات خاک از مهم ترین فاکتورهای موثر بر بروز انواع فرسایش می باشند. LA eng UL http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-1718-fa.html M3 ER -