%0 Journal Article %T Investigation of human role on morphological channel changes of Lighvan Chai River %J Geographical Space %V 16 %N 55 %U http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-944-fa.html %R %D 2016 %K channel morphology, cross-section, human intervention, Lighvan Chai River, %X نقش انسان به طور مستقیم و غیر مستقیم، میزان آب و رسوب ورودی به رودخانه ها را تغییر داده و منجر به تغییر ژئومتری مجرا مانند تغییر عرض و عمق رودخانه می‌شود. در این تحقیق با استفاده از نقشه برداری میدانی مسیر رودخانه لیقوان و مدل HEC-RAS، تغییرات مورفولوژیکی رودخانه لیقوان و نقش انسان در این تغییرات مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روند سیستماتیکی بین متغیرهای مورفولوژیکی و فاصله از پایین دست رودخانه وجود ندارد به طوری که عرض، عمق، نسبت عرض به عمق، سطح مقطع پر و دبی به طور سیستماتیک به طرف پایین دست جریان افزایش نیافته است که نشان دهنده تاثیر عوامل غیر طبیعی (نظیر مداخلات انسانی) در تغییر مورفولوژی مجرا در کنار عوامل طبیعی است. تغییرات عرض و عمق در مقاطع مختلف رودخانه متفاوت بوده به طوری که تعدادی از تغییرات در عرض مجرا در اثر کانالیزه کردن مسیر رودخانه (مقاطع 2، 6، 8 و 12) قابل مشاهده است همچنین تغییرات عرض و عمق مجرا در سایر مقاطع نظیر مقاطع 4 و 5 در اثر افزایش زمین های کشاورزی و گسترش خانه سازی و ویلا سازی در حریم رودخانه بوده است. همچنین تغییرات مورفولوژیکی مجرا طی دهه اخیر نیز نشان می‌دهد که فرایند غالب در بازه مورد مطالعه، حفر و باریک شدن مجرا می‌باشد. تنها در بعضی مقاطع، رسوبگذاری مشاهده شده که این مقاطع در بالادست بازه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و در بقیه مقاطع فرآیند حفر غالب بوده است. در مجموع در مجرای رودخانه لیقوان چای فرآیند حفر (بیش از 1 متر) و باریک شدن (بیش از 18 متر) غالب است هر چند در مقاطعی نظیر 9 و 10 مجرا عریض شده و در مقاطع 1، 2، 3، 5 و 7 رسوبگذاری اندکی مشاهده می شود. همه این تغییرات نشان داد که در تغییرات مجرای رودخانه لیقوان، در کنار عوامل طبیعی (افزایش دبی حداکثر)، نقش عوامل انسانی (کانالیزه کردن مجرا و تغییر کاربری حریم رودخانه) تاثیر بسزایی داشته است. %> http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-944-fa.pdf %P 111-135 %& 111 %! %9 Research %L A-10-1462-1 %+ %G eng %@ 1735322X %[ 2016