TY - JOUR T1 - Reviews atmospheric mechanisms governing the occurrence of days with dust city of Tabriz and tracking using HYSPILIT model and MODIS Image TT - بررسی سازوکار جوی حاکم بر رخداد روزهای توأم با گردوغبار شهر تبریز و ردیابی آن با استفاده از مدل HYSPILIT و تصویر سنجنده مودیس JF - geospace JO - geospace VL - 19 IS - 65 UR - http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-2421-fa.html Y1 - 2019 SP - 57 EP - 70 KW - Dust KW - Atmospheric mechanisms - regional KW - Model HYSPILIT KW - The city of Tabriz. N2 - به‌منظور بررسی سازوکارهای جوی حاکم بر رخداد روزهای توأم با گردوغبار در شهر تبریز از داده­های وضعیت هوای حاضر ایستگاه هواشناسی شهر مذکور از سال 1990 تا سال 2102 استفاده شد. در ادامه برای شناسایی الگوهای گردشی در تراز میانی جو، ماتریسی به ابعاد 8×282 تشکیل شد، و روزهایی که بیش از 24 ساعت استمرار داشتند با عنوان، روزهایی همراه با ذرات معلق گردوغبار انتخاب شدند. سپس برای شناسایی عوامل و تیپ­های حاکم در رخداد طوفان­های گردوغبار منطقه، داده­های ارتفاع ژئوپتانسیل 500 هکتوپاسکال برای هرروز استخراج شده و تحلیل­های عاملی و خوشه­ای بر روی آن‌ها صورت پذیرفت. همچنین برای درک بهتر ساختار جوی-منطقه­ای الگوهای هواشناختی از داده­های سطوح مختلف فشاری برگرفته‌شده از مرکز ملی پیش­بینی­های محیطی/علوم جو (NCEP/NCAR)، و برای ردیابی ذرات معلق از مدل لاگرانژی HYSPILIT و در آخر برای نمایش حجم گردوغبارهای انتقالی در هر الگو از تصاویر باند مرئی سنجنده­ی مودیس استفاده شد. نتایج نشان داد که در زمان رخداد روزهای گردوغباری در تراز میانی جو ده عامل با مجموع پراش 93 درصد از کل واریانس داده­ها فعالیت داشتند که عامل اول 5/62 درصد آن را نبین نموده بود. درنهایت مشخص شد که سه تیپ در روز رخداد این پدیده در منطقه حاکمیت داشته است، تیپ اول: بریده­ی کم‌فشاری در جنوب دریای سیاه و شرق مدیترانه؛ تیپ دوم: ناوه­ی عمیقی از شمالگان تا غرب خاورمیانه و تیپ سوم: موج کوتاهی است که در روی سوریه و غرب عراق مستقر شده است.به‌منظور بررسی سازوکارهای جوی حاکم بر رخداد روزهای توأم با گردوغبار در شهر تبریز از داده­های وضعیت هوای حاضر ایستگاه هواشناسی شهر مذکور از سال 1990 تا سال 2102 استفاده شد. در ادامه برای شناسایی الگوهای گردشی در تراز میانی جو، ماتریسی به ابعاد 8×282 تشکیل شد، و روزهایی که بیش از 24 ساعت استمرار داشتند با عنوان، روزهایی همراه با ذرات معلق گردوغبار انتخاب شدند. سپس برای شناسایی عوامل و تیپ­های حاکم در رخداد طوفان­های گردوغبار منطقه، داده­های ارتفاع ژئوپتانسیل 500 هکتوپاسکال برای هرروز استخراج شده و تحلیل­های عاملی و خوشه­ای بر روی آن‌ها صورت پذیرفت. همچنین برای درک بهتر ساختار جوی-منطقه­ای الگوهای هواشناختی از داده­های سطوح مختلف فشاری برگرفته‌شده از مرکز ملی پیش­بینی­های محیطی/علوم جو (NCEP/NCAR)، و برای ردیابی ذرات معلق از مدل لاگرانژی HYSPILIT و در آخر برای نمایش حجم گردوغبارهای انتقالی در هر الگو از تصاویر باند مرئی سنجنده­ی مودیس استفاده شد. نتایج نشان داد که در زمان رخداد روزهای گردوغباری در تراز میانی جو ده عامل با مجموع پراش 93 درصد از کل واریانس داده­ها فعالیت داشتند که عامل اول 5/62 درصد آن را نبین نموده بود. درنهایت مشخص شد که سه تیپ در روز رخداد این پدیده در منطقه حاکمیت داشته است، تیپ اول: بریده­ی کم‌فشاری در جنوب دریای سیاه و شرق مدیترانه؛ تیپ دوم: ناوه­ی عمیقی از شمالگان تا غرب خاورمیانه و تیپ سوم: موج کوتاهی است که در روی سوریه و غرب عراق مستقر شده است. M3 ER -