TY - JOUR T1 - Modeling and projection spatial variations of seasonal temperature in Iran based on regional Medium scale model REGCM4 TT - مدلسازی و پیش نگری تغییرات مکانی دمای فصلی ایران مبتنی بر مدل میان‌مقیاس منطقه‌ای REGCM4 JF - geospace JO - geospace VL - 19 IS - 67 UR - http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3039-fa.html Y1 - 2019 SP - 79 EP - 98 KW - Seasonal temperature KW - EH5OM model KW - REGCM4 KW - Temperature center of gravity KW - Iran. N2 - انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHGs) و انباشت مداوم آن­ها در جو به‌طور مستقیم بر دمای هوا تأثیر می‌گذارد و افزایش دمای هوا تهدید جدی برای آب‌وهوای کره زمین محسوب می­شود. هدف از این پژوهش مدلسازی مکانی دمای فصلی ایران می­باشد به این منظور از دو سری داده استفاده شد: 1- داده‌های دمای میانگین 115 ایستگاه سینوپتیک (2014-1980) و 2- داده‌های پایگاه EH5OM برای دوره 2015 تا 2050 به شکل دیدبانی‌های 3 ساعته (8 بار در روز) تحت سناریو A1B. برای ریزمقیاس نمایی داده‌های پایگاه EH5OM از مدل REGCM4 استفاده شد. سپس داده‌های ساعتی دمای هوا ریز پیمانه نمایی شده و با تفکیک مکانی 27/0 × 27/0 درجه قوسی با استفاده از روش زمین‌آمار کریجنیگ به ابعاد 15×15 کیلومتر تبدیل شدند که درنتیجه ماتریسی به ابعاد 7200×4 به دست آمد. صحت سنجی داده­های مدلسازی شده با استفاده از سه آماره (r2)، (MAE) و (RMSE) مورد ارزیابی قرار گرفت و صحت آن­ها با اطمینان بالایی تایید گردید. مدلسازی دمایی نشان داده است که دما در ایران در فصول تابستان و زمستان برای دوره 2015 تا 2050 تحت سناریو A1B به ترتیب با مقادیر 09/1 و 33/0 درجه سانتی­گراد افزایش خواهد یافت. خودهمبستگی دمایی با آماره Geary's C حاکی از ارتباط قوی واحدهای فضایی دما در ایران است. مرکز ثقل دمایی ایران تحت واداشت گرمایش جهانی در تمامی فصول موردمطالعه افزایشی بوده و همچنین تابع توزیع جهت‌دار مبین انحراف فضایی دمای فصلی ایران از حالت نرمال بود که منجر به آشکارسازی نقش ارتفاعات و جهت­گیری از یکسو و سامانه بزرگ‌مقیاس جوی از سوی دیگر در دمای ایران شده است. M3 ER -