AU - Soleimanpour, Seyed Masoud AU - Ghahari, Gholam Reza AU - Salehpour Jam, Amin AU - Tabatabaei, Mahmoud Reza AU - Hedayatfard, Mohammad TI - Prioritization of factors affecting the non-participation of exploiters in watershed management projects (Case Study: Chikan and Morzian Watershed of Sepidan, Fars Province) PT - JOURNAL ARTICLE TA - geospace JN - geospace VO - 21 VI - 73 IP - 73 4099 - http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3699-fa.html 4100 - http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-3699-fa.pdf SO - geospace 73 AB  - پژوهش­های چند ساله­ی اخیر نشان داده است که اجرای طرح­های آبخیزداری بدون مشارکت و همراهی مردم چندان موفق نبوده و موجب ناکارآمدی برنامه‌ها در حفاظت از حوزه­های آبخیز شده است. به­منظور حل این معضل، اولویت­بندی شاخص­ها و زیرشاخص­های مؤثر بر عدم مشارکت مردمی، گامی اصولی در چرخه­ی مدیریت حوزه­های آبخیز است؛ به­طوری­که شناخت عوامل مؤثر و اولویت­بندی آن­ها منجر به مشارکت حداکثری ساکنان حوضه شود. با توجه به این هدف، در این پژوهش اقدام به اولویت­بندی عوامل مؤثر بر عدم مشارکت بهره­برداران در طرح­های آبخیزداری در حوزه­ی آبخیز چیکان و مورزیان سپیدان واقع در شمال­غرب استان فارس شده است. جامعه­ی آماری این پژوهش با استفاده از فرمول کوک­ران به تعداد 51 نفر از بهره­برداران (ساکنان این حوضه) بودند. برای گردآوری داده­ها از پرسش­نامه مشتمل بر چهار شاخص و دوازده زیرشاخص با طیف لیکرت استفاده شد. با استفاده از نرم­افزار SPSS (نسخه­ی 23) اهمیت شاخص­ها و زیرشاخص­ها توسط آزمون t مشخص شد و به­منظور اولویت­بندی شاخص­ها و زیرشاخص­های مؤثر، از آزمون ناپارامتری فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد در اولویت­بندی شاخص­ها از دیدگاه بهره­برداران به­ترتیب شاخص­های"اقتصادی"، "اجتماعی"، "آموزشی- ترویجی" و "طراحی- اجرایی" به­عنوان شاخص­های مؤثر و در اولویت­بندی زیرشاخص­ها، به­ترتیب "عدم آموزش ساکنان حوضه در خصوص طرح­ها و اهداف مربوطه" و "عدم توجه به سازمان­های غیر دولتی (سمن­ها) در برنامه­ریزی­های آبخیزداری" دارای بیشینه و کمینه­ی اولویت در عدم مشارکت در طرح­های آبخیزداری در این حوزه­ی آبخیز تعیین شدند. لازم است به­منظور مشارکت بهره­برداران در طرح­های آبخیزداری، نسبت به حل مسائل "اقتصادی" ایشان و تدوین برنامه­ی جامع آموزش و ترویج، اقدامات عملی صورت گیرد. CP - IRAN IN - Shiraz- Modarres Boulevard - Janbazan Street- Corner of Mardani- Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center- Soil Conservation and Watershed Management Research Department- Po. Box: 7155863511 LG - eng PB - geospace PG - 87 PT - Research YR - 2021