1- گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). 2- گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران 3- دانشجوی دکتری برنامهریزی روستایی،گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
چکیده: (5363 مشاهده)
یکی از مهمترین عوامل موثر در ناپایداری سکونتگاه های روستایی در دهه های اخیر، تحولات ناشی از تغییر کاربری و پوشش زمین است. پایش الگوی پوشش زمین و شبیه سازی چگونگی تحولات آتی در طرح ریزی مدیریت منابع اکولوژیکی امری ضروری و حیاتی است. البته این موضوع در محیط طبیعی گیلان با توجه به شرایط جنگلی منحصربفرد، در پایداری سکونتگاههای روستایی نیز اهمیتی دوچندان دارد. در این پژوهش، تغییرات طبقات پوشش زمین نواحی روستایی در شرق گیلان(آستانه اشرفیه، سیاهکل، لاهیجان و لنگرود) به وسعت 2260 کیلومتر مربع در سه دوره زمانی پایش شده است. با بهره گیری از تصاویر TM-1989، ETM-2000 و Land sat8-2015 این پایش مورد پردازش قرار گرفت. بدین ترتیب ماتریس احتمال تغییرات طبقات پوشش های شش گانه شهری، شالیزار، باغات، منابع آبی، جنگل و فاقد پوشش برای پیش بینی تغییرات پوشش در سال 2030 میلادی(1409 شمسی)، مورد توجه قرارگرفت. در شبیه سازی و پیش بینی تغییرات پوششی نیز از مدل ترکیبی زنجیره مارکوف و سلولهای خودکار استفاده شده است. نتایج آشکارسازی تغییرات پوشش زمین در فاصله بین سالهای 1989(1368شمسی) تا 2015(1394 شمسی) نشان می دهد که مساحت پوشش های شالیزار، جنگل و فاقد پوشش کاهش یافته و مساحت پوشش های شهری و باغات افزایش پیدا کرده است. با توجه به روند یابی صورت گرفته؛ در صورتیکه در سیاست گذاری حفاظت از منابع، اقدامات اساسی صورت نپذیرد، ناپایداری سکونتگاه های روستایی تشدید می یابد. نتایج شبیه سازی در آینده نیز این موضوع را تایید می نماید زیرا ارزیابی ها نیز نشان می دهد که در سال2030 (1409 شمسی)، کاهش 8000 هکتاری پوشش شالیزار و افزایش 5300 هکتاری پوشش شهری و 4500 هکتاری پوشش باغات را شاهد خواهیم بود .
Taleshi M, Afrakhteh H, Rahimipour Sheikhaninejad M A. Monitoring and simulation of land cover pattern in rural areas of East Guilan using Markov chain model & cellular automata. جغرافیایی 2018; 18 (61) :295-316 URL: http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-2958-fa.html
طالشی مصطفی، افراخته حسن، رحیمی پور شیخانی نژاد محمدعلی. پایش و شبیه سازی الگوی پوشش زمین در نواحی روستایی شرق گیلان با بهره گیری از مدل ترکیبی زنجیره مارکوف و سلول های خودکار. فضای جغرافیایی. 1397; 18 (61) :295-316