1- گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان. (نویسنده مسئول). 2- دانشآموخته دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان
چکیده: (2195 مشاهده)
مساله دین در طول تاریخ جغرافیا، ذهن بسیاری از جغرافیدانان گذشته و حال را به خود مشغول کرده است. پژوهش پیش رو، مقدمهای است برای مسائل معرفتشناختی بنیادین در قلمرو جغرافیای دین است؛ از این زاویه دید هدف مقاله حاضر علاقمندی و فراخوانی به جغرافیاورزی و جغرافیااندیشی در ایران است تا به پژوهشگران این حوزه کمک نماییم تا درباره این موضوعات آرایی معقول را در پژوهش حاصل نمایند و این توانایی را به دست آورند که به نحو منسجم و ثمربخش، تفکر درباره موضوعات متنوع جغرافیای دین را ادامه دهند؛ و از سوی دیگر در تحلیل پدیدههای دینی آن را بر مبنای فرم جغرافیایی سنجیده و دقیق پی بگیرند. در این پژوهش رویکرد معرفتشناسی جغرافیای دین به روایت نگارندگان از روش تجزیه و تحلیل متون استفاده شده است. برای یافتن پاسخ کوشیدهایم مفهوم جغرافیای دین را از منظر جغرافیدانان معتبر جهانی را وجهه همت خویش قرار دادهایم. نتایج پژوهش نشان میدهد با کاویدن در ابعاد معرفتشناسانه جغرافیای دین از منظر رویکردهای پوزیتیویستی، پدیدارشناختی و انتقادی در باب پدیدههای دینی و دقت در آنها، به معنای انتخاب یکی در جهت طرد دیگری نیست، بنابراین از منظر نگارندگان، تفکر جغرافیایی جدی، جامعالاطراف و رهگشا، متضمن ترکیب سهگانه جغرافیای پوزیتیویستی، پدیدارشناختی و انتقادی در کاویدن پدیدههای دینی، و گشوده بودن نسبت به هر سه میراث درخشان سنتهای فکری، و در میراث فلسفی این مکاتب جغرافیا به دیده عنایت نگریستن است.