|
تقابل‌جویی و زورآزمایی آمریکا و روسیه در گرجستان
|
حمید درج*   |
| دانشگاه گیلان |
|
|
چکیده: (106 مشاهده) |
اقدام نظامی گرجستان برای تسلط بر دو منطقه جدایی‌طلب اوستیای جنوبی و آبخازیا در تابستان 2008 میلادی، موجب بروز بحرانی تازه در منطقه پرآشوب قفقاز گشت. حمله نظامی روسیه در پشتیبانی از این دو منطقه و شناسایی یک‌جانبه استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا، تنش‌هایی را در روابط روسیه با غرب به ویژه ایالات متحده پدید آورد. مسکو به دنبال تسلط کامل بر منطقه قفقاز و ممانعت از نفوذ آمریکا و غرب در این منطقه است. لذا جنگ گرجستان را به نوعی می‌توان تلاش روسیه برای مقابله با نفوذ و سلطه منطقه‌ای واشنگتن دانست که این خود باعث تقابل‌جویی آمریکا و روسیه در گرجستان شده است. بدین ترتیب، سؤال اصلی پژوهش این است که تقابل آمریکا و روسیه در گرجستان از چه قرار است؟ فرضیه اصلی مقاله این است که با توجه به جایگاه قفقاز و گرجستان در بازیابی قدرت از دست رفته اتحاد جماهیر شوروی، مقامات مسکو تداوم برتری‌خواهی و سلطه‌طلبی آمریکا در گرجستان را تهدیدی راهبردی برای خود تلقی کرده و در این راستا؛ در تلاش برای تثبیت جایگاه منطقه‌ای خود و مقابله با تسلط آمریکایی‌ها بر قفقاز و گرجستان بر آمده‌اند. از سوی دیگر، تلاش گرجستان برای عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو و از طرفی، ترس روسیه از محاصره، سبب تهدید و خشم روسیه شده است که این امر کرملین را در اتخاذ سیاست‌های جنگ‌طلبانه نسبت به تفلیس و از سویی، تضعیف و بیرون راندن آمریکا و غرب از قفقاز و گرجستان مصمم‌تر کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد؛ از آنجایی که روسیه منطقه قفقاز و گرجستان را حیاط خلوت خود می‌داند؛ لذا حضور و توسعه نفوذ آمریکا و ناتو در این منطقه تهدیدی راهبردی برای کرملین محسوب می‌شود که این امر موجب واکنش روسیه و تقابل‌جویی این کشور با آمریکا در قفقاز شده است. لذا مقامات مسکو ضمن تلاش برای بازگرداندن گرجستان به مدار نفوذ خود در راستای جلوگیری از سلطه‌طلبی آمریکا در قفقاز و خزیدن ناتو به سمت شرق گام بر می‌دارند. بررسی داده‌های پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته است.
اقدام نظامی گرجستان برای تسلط بر دو منطقه جدایی‌طلب اوستیای جنوبی و آبخازیا در تابستان 2008 میلادی، موجب بروز بحرانی تازه در منطقه پرآشوب قفقاز گشت. حمله نظامی روسیه در پشتیبانی از این دو منطقه و شناسایی یک‌جانبه استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا، تنش‌هایی را در روابط روسیه با غرب به ویژه ایالات متحده پدید آورد. مسکو به دنبال تسلط کامل بر منطقه قفقاز و ممانعت از نفوذ آمریکا و غرب در این منطقه است. لذا جنگ گرجستان را به نوعی می‌توان تلاش روسیه برای مقابله با نفوذ و سلطه منطقه‌ای واشنگتن دانست که این خود باعث تقابل‌جویی آمریکا و روسیه در گرجستان شده است. بدین ترتیب، سؤال اصلی پژوهش این است که تقابل آمریکا و روسیه در گرجستان از چه قرار است؟ فرضیه اصلی مقاله این است که با توجه به جایگاه قفقاز و گرجستان در بازیابی قدرت از دست رفته اتحاد جماهیر شوروی، مقامات مسکو تداوم برتری‌خواهی و سلطه‌طلبی آمریکا در گرجستان را تهدیدی راهبردی برای خود تلقی کرده و در این راستا؛ در تلاش برای تثبیت جایگاه منطقه‌ای خود و مقابله با تسلط آمریکایی‌ها بر قفقاز و گرجستان بر آمده‌اند. از سوی دیگر، تلاش گرجستان برای عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو و از طرفی، ترس روسیه از محاصره، سبب تهدید و خشم روسیه شده است که این امر کرملین را در اتخاذ سیاست‌های جنگ‌طلبانه نسبت به تفلیس و از سویی، تضعیف و بیرون راندن آمریکا و غرب از قفقاز و گرجستان مصمم‌تر کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد؛ از آنجایی که روسیه منطقه قفقاز و گرجستان را حیاط خلوت خود می‌داند؛ لذا حضور و توسعه نفوذ آمریکا و ناتو در این منطقه تهدیدی راهبردی برای کرملین محسوب می‌شود که این امر موجب واکنش روسیه و تقابل‌جویی این کشور با آمریکا در قفقاز شده است. لذا مقامات مسکو ضمن تلاش برای بازگرداندن گرجستان به مدار نفوذ خود در راستای جلوگیری از سلطه‌طلبی آمریکا در قفقاز و خزیدن ناتو به سمت شرق گام بر می‌دارند. بررسی داده‌های پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته است.
ر |
|
| واژه‌های کلیدی: آمریکا، روسیه، گرجستان، ناتو، موازنه تهدید. |
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/11/12 | پذیرش: 1402/10/13
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
(2).jpg)
