سیل یکی از مخاطرات طبیعی است که بیشترین خسارات جانی و مالی را در سراسر دنیا و از جمله در ایران به همراه داشتهاست. به دلیل ماهیت چندبعدی، فضایی و پیچیدگی در تجزیه و تحلیل، پاسخگویی بهینه به سیلاب، نیازمند بکارگیری استراتژیهای مدیریت ریسک بلایاموثر در برنامهریزی فضایی شهری است. این مطالعه تحلیلی جامع از مدیریت ریسک بلایا و برنامهریزی فضایی در شهر شیراز با تاکید بر سیلابهای شهری ارائه میکند و چالشها، فرصتها و استراتژیهای افزایش تابآوری در محیطهای شهری را برجسته میکند. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش که بر پایه مطالعات کتابخانهایاست، تهیه نقشه خطر وقوع سیل در شهر شیراز و شناسایی پراکنش فضایی وضعیت تابآوری و مناطق آسیبپذیر در مواجهه با مخاطره سیل است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از آن معیارها و شاخصهای مورد نیاز انتخاب شده و نتایج حاصل از روش فازی به عنوان لایههایی در نرمافزارArc GIS سنجیده شدهاست. در آخر با توجه به وزن داده شده به هر یک از لایهها و با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی، مکانهایی با تطابق بیشتری با پهنههای مناسب و خیلی مناسب انتخاب شدهاند. جهت تهیه نقشه خطر وقوع سیل از 14 پارامتر استفاده شدهاست. به منظور تهیه لایههای اطلاعاتی از نرم افزارArcGISوENVIو برای وزن دهی معیارها و تعیین مهمترین معیار از روش AHP استفاده گردیدهاست. درنهایت با اعمال وزنهای هر یک از معیارها نقشه خطر تهیه شدهاست. نتایج نشان میدهد که مناطق شمال، غرب، جنوب غربی و جنوب شرقی رودخانه خشک شیراز، جزو مناطق با کمترین ارزش در زمینه خطر وقوع سیل و تابآوری در حوضه رودخانه خشک میباشند؛ اما مناطق جنوبی، مرکزی و قسمتی از شرق جزو مناطق کم خطر و با پتانسیل بالای تابآوری میباشد.
هوشمند فهیمه، وخشوری علی، عفیفی محمد ابراهیم. مدیریت ریسک بلایا و برنامه ریزی فضایی در شهرها با تاکید بر سیل (مطالعه موردی: شیراز). فضای جغرافیایی. 1404; 25 (89) :85-107