1- استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه حکیم سبزواری 2- مربی گروه جغرافیا، دانشگاه حکیم سبزواری 3- دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده: (6748 مشاهده)
چکیده
شبکههای زهکشی بهعنوان بخشی از لندفرمهای ژئومورفولوژیک در مقابل حرکات نئوتکتونیک حساس هستند. هدف این پژوهش بررسی ناهنجاری سلسله مراتبی شبکه زهکشی و ارتباط آن با تکتونیک در حوضههای زهکشی صدخرو و کلاتهسادات (دامنه جنوبی کوههای جغتای)، فاروبرومان (دامنه جنوبی بینالود) و گلیان (دامنه شمالی کوههای آلاداغ) میباشد. شاخصهای ناهنجاری سلسله مراتبی (∆a)، تراکم ناهنجاری سلسله مراتبی (ga)، شاخص انشعابات (R)، شاخص درصد عدم تقارن حوضه (PAF)، نسبت شکل حوضه (BS) و میانگین طول آبراهه درجه ((LN1 در آن مورد محاسبه قرار گرفت. سپس رابطه خطی بین پارامترها و ضریب همبستگی بین آنها بهدست آمد. بررسی دادهها نشان میدهد که رابطه مستقیمی بین∆a و ga با ضریب همبستگی بالا (963/0r=) در حوضههای مطالعاتی وجود دارد. همچنین رابطه مستقیمی بین پارامترهای ∆a و ga با پارامترهای ,PAF BS و LN1 میباشد. ضریب همبستگی ∆aبا پارامترهای PAF، BS و LN1 به ترتیب 796/0، 737/0 و 892/0 و ضریب همبستگی ga با پارامترهای PAF، BS و LN1 نیز به ترتیب 920/0، 875/0 و 896/0 بهدست آمد. رابطه معناداری بین R و دیگر پارامترها وجود ندارد. بررسی روابط بین پارامترها نشاندهنده کارایی بالای شاخص ∆a و ga در مقایسه با شاخص R برای شناسایی تکتونیک فعال حوضههای زهکشی میباشد. براساس شاخصهای مذکور، هر چند تمام حوضههای مطالعاتی از نظر تکتونیکی فعال هستند اما بیشترین فعالیت تکتونیکی به ترتیب در حوضههای فاروبرومان، صدخرو و گلیان و کمترین مربوط به حوضه کلاته سادات میباشد.