|
واکاوی تاثیرگذاری خشک‌سالی‌های شدید بر آب‌دهی چشمه‌های کارستی استان کرمانشاه (مطالعه موردی: خشک‌سالی شدید سال 87-1386 )
|
| فرامرز خوش‌اخلاق*1، سجاد باقری سید‌شکری2، طاهر صفرراد3 |
1- استادیار اقلیم شناسی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
2- دانشجوی دوره دکتری ژئومرفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
3- دانشجوی دوره دکتری اقلیم شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران. |
|
|
چکیده: (8395 مشاهده) |
| چکیده
استان کرمانشاه به دلیل ویژگی‌های زمین‌شناختی، ژئومورفولوژیکی و اقلیمی دارای منابع آب کارست غنی می‌باشد. به علت ویژگی‌های متفاوت پهنه‌های کارستی زاگرس چین‌خورده و شکسته، رفتار چشمه‌های کارستی نسبت به رخداد خشک‌سالی‌ها متفاوت است. هدف این پژوهش، شناخت نوسانات آب‌دهی و رفتار چشمه‌های کارستی زون‌های زاگرس چین‌خورده و شکسته نسبت به رخداد خشک‌سالی می‌باشد. در همین راستا با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) سال 87-1386 به‌عنوان دوره خشک‌سالی شدید تعیین گردید. در ادامه، با واکاوی بارش نگارها و آب‌نگارها، محاسبه ضریب تغییرات آب‌دهی و دامنه تغییرات آن و نیز محاسبه ضریب α، نوع سامانه چشمه‌ها از نظر افشان یا مجرایی بودن تعیین و در نهایت چگونگی تاثیرپذیری چشمه‌های مورد مطالعه از رخداد خشک‌سالی مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که چشمه‌های زاگرس شکسته از نوع مجرایی و چشمه‌های زاگرس چین‌خورده از گونه افشان هستند. تاثیر خشک‌سالی بر آب‌دهی تمامی چشمه‌ها بدون تاخیر زمانی و تقریبا همزمان رخ داده است. چشمه‌های زون زاگرس شکسته با یک تاخیر زمانی 3 ماهه نسبت به حداکثر بارش واکنش نشان داده و تقریبا به‌طور کامل خشک گردیده‌اند. ولی تاثیرپذیری چشمه‌های زاگرس چین‌خورده از خشک‌سالی محدود به کاهش آب دهی بوده و نمی‌توان دوره زمانی کاملا مشخصی برای واکنش چشمه‌های زاگرس چین‌خورده به رخداد خشک‌سالی تعیین کرد. با این توضیح تاثیرپذیری چشمه-های زاگرس شکسته به خشک‌سالی بسیار بیش‌تر بوده و از این‌رو چشمه‌های زاگرس چین‌خورده به منظور استفاده و مدیریت بهینه منابع آب، مناسب‌ترند. |
|
| واژه‌های کلیدی: کلید واژه‌ها: خشک‌سالی شدید، چشمه‌های کارستی زاگرس، بارش نگار، آب نگار، استان کرمانشاه |
|
|
متن کامل [PDF 232 kb]
(2143 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1393/12/4 | پذیرش: 1393/12/4 | انتشار: 1393/12/4
|
|
|
|
|
|
