|
شناسایی نقاط حادثه خیز جاده ای در محورهای ترانزیتی استان آذربایجان شرقی با استفاده از مدلهای ANP و BWM
|
محمدرضا آقاپوری1   ، خلیل ولیزاده کامران* 2، علی اکبر رسولی3 ، داوود مختاری4 |
1- گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاداسلامی مرند.
2- گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز. (نویسنده مسئول)
3- گروه آب و هواشناسی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز.
4- گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز |
|
|
چکیده: (1633 مشاهده) |
افزایش وسایل نقلیه موتوری و استفاده روزافزون از اتومبیل در نیم قرن اخیر، اثرات نامطلوبی را بهدنبال داشته است که از آن جمله میزان تصادفات و میزان خسارات جانی و مالی ناشی از آن در هر سال است. عوامل مختلفی ممکن است در بروز تصادفات جادهای اثرگذار باشند که برخی از عوامل اجتنابناپذیر بوده و برخی قابل کنترل میباشند. از جمله این عوامل میتوان به مشکلات طرح هندسی مسیر، شرایط محیطی و عوامل انسانی اشاره کرد. بر همین اساس در این تحقیق به شناسایی نقاط بالقوه وقوع حوادث جادهای در سطح جادههای ترانزیتی استان آذربایجان شرقی با استفاده از دو مدل BWM و ANP پرداخته شده است. مدل BWM بهعنوان مدلی نوین، از جمله مدلهای تصمیمگیری چند معیاره میباشد که با در نظر گرفتن بهترین و بدترین معیار، به وزندهی معیارها و زیر معیارها میپردازد و میتواند در مدلسازیهای مختلف مکانی به کار برده شود. برای شناسایی نقاط حادثهخیز جادهای از معیارها و زیر معیارهای مختلفی استفاده شده که شامل چهار معیار اصلی (عوامل اقلیمی، عوامل محیطی، عوامل توپوگرافی، عوامل جادهای) و 14 زیر معیار است. در ادامه بهمنظور وزندهی و بررسی اهمیت معیارها و زیر معیارها از دو مدل BWM و ANP استفاده شده است و پس از محاسبه وزن معیارها و زیر معیارها و تلفیق آنها با لایههای معیار، نقشه نهایی نقاط بالقوه وقوع حوادث جادهای بر اساس هر دو مدل تهیه شده است. بر اساس نتایج بهدست آمده معیار عوامل اقلیمی در هر دو مدل، از بیشترین اهمیت در وقوع حوادث جادهای برخوردار میباشد و معیار عوامل محیطی از این نظر کمترین اهمیت را دارد. در زیر معیارهای مورد استفاده نیز در هر دو مدل، زیر معیار بارش بیشترین اهمیت و زیر معیار رود کمترین اهمیت را در وقوع حوادث جادهای دارند. از لحاظ مکانی در هر دو مدل مسیر کشکسرای - مرند خطرناکترین مسیر و مسیر جلفا - نوردوز کم خطرترین مسیر در بین مسیرهای ترانزیتی استان آذربایجانشرقی میباشند. نتایج مقایسه دو مدل نشان میدهد مدل BWM با نرخ سازگاری 075/0 نسبت به مدل ANP با نرخ سازگاری 09/0 عملکرد بهتری داشته است. همچنین تطبیق نتایج حاصل از دو مدل مورد استفاده با نقاط کنترل زمینی نشان از دقت و کارایی بیشتر مدل BWM نسبت مدل ANP دارد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آذربایجانشرقی، نقاط حاده‌خیز جادهای، محورهای ترانزیتی، مدل BWM، مدل ANP |
|
|
متن کامل [PDF 1780 kb]
(353 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/3/5 | پذیرش: 1398/11/1 | انتشار: 1401/9/10
|
|
|
|
|
|
