:: دوره 17، شماره 58 - ( 6-1396 ) ::
جلد 17 شماره 58 صفحات 148-131 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل تداوم روزهای توفانی شهر زاهدان با استفاده از مدل زنجیره مارکف
تقی طاوسی*1، اله بخش ریگی2
1- گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه سیستان و بلوچستان (نویسنده مسئول).
2- دانشجوی کارشناسی‌ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده:   (5924 مشاهده)

هدف از نگارش این مقاله، بررسی تداوم روزهای توفانی شهر زاهدان بر پایه زنجیره مارکف است. به منظور شناسایی روزهای توفانی، داده های روزانه دید افقی و سرعت باد ایستگاه هواشناسی زاهدان در دوره آماری (1390 - 1362) فراهم شد. سپس روزهایی که سرعت باد از آستانه 15 متر در ثانیه فراتر رفته و همچنین میدان دید به کمتر از 1000 متر کاهش یافته بود به عنوان روز توفانی استخراج شدند. بر پایه مدل مارکف، ماتریس های فراوانی روزهای توفانی دیدبانی شده و ماتریس‌های احتمال انتقال ماهانه، فصلی و سالانه حساب شد. سپس وابستگی روزهای توفانی و غیر توفانی به یکدیگر، به همراه ایستایی و همگنی آن‌ها آزمون شد و فراوانی روزهای توفانی مورد انتظار، طول دوره روزهای توفانی و غیر توفانی و توالی دوره های توفانی (n) روزه محاسبه شد. داده‌های دیده‌بانی شده نشان داد که سال 1386 خورشیدی با 78 روز توفانی و دو سال 1379 و 1372 با 4 روز توفانی، به ترتیب بیشترین و کمترین روزهای توفانی دوره آماری را داشتند. در بررسی فصلی فراوانی روزهای توفانی مشخص شد که بیشینه روزهای توفانی در زمستان (306 روز) و کمینه آن در پاییز (57 روز) رخ داده است. اسفند نیز با 123 روز توفانی و آبان با 8 روز به ترتیب بیشترین و کمترین روزهای توفانی را داشتند. بررسی دوره های توفانی یک تا هفت روزه نشان داد که بیشینه تداوم دوره های توفانی در اواخر زمستان و اوایل بهار و کمینه آن در اواسط پاییز رخ می‌دهد. بیشینه سرعت باد در زاهدان در سال 1381 با 40 متر بر ثانیه در فصل بهار رسیده است. میانگین روزهای توفانی 4/24 و با انحراف معیار 3/19 برآورد شده است.

واژه‌های کلیدی: زاهدان، روز توفانی، مدل زنجیره مارکف.
متن کامل [PDF 1293 kb]   (884 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1392/12/19 | پذیرش: 1394/2/20 | انتشار: 1396/6/29


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 17، شماره 58 - ( 6-1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها