شناسایی نواحی دمایی شمالغرب ایران
|
علی محمد خورشیددوست1، کامل آزرم*2 |
1- استاد گروه آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز 2- دانشجوی دکتری اقلیمشناسی، گروه آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز |
|
چکیده: (6332 مشاهده) |
دما از مهم ترین عناصر اقلیمی است که در تعیین نقش و پراکندگی دیگر عناصر اقلیمی نیز موثر بوده و از مولفههای اصلی در پهنهبندی و طبقهبندیهای اقلیمی محسوب میشود. یکی از راههای برنامهریزی و مدیریت مبتنی بر دما شناخت خصوصیات دمایی و مناطق تحت پوشش آن است. در مقاله حاضر با بهرهگیری از روشهای چند متغیره تحلیل خوشهای و تحلیل ممیزی اقدام به پهنهبندی نواحی دمایی در شمالغرب کشور گردید. بدین منظور ابتدا 840 نقشه ماهانه کمینه و بیشینه دما با استفاده از روش کریجینگ و با ابعاد 8 کیلومتر در 8 کیلومتر تهیه گردید. در نهایت با حذف یاختههای خارج از محدوده، 2436 یاخته بهدست آمد و ماتریس پایگاه دادهها به صورت 2436 ردیف (یاختهها) و 24 ستون (متغیرها) به شکل R تشکیل گردید. با اعمال تحلیل خوشهای با استفاده از روش فاصله اقلیدسی و روش ادغام وارد (ward) چهار ناحیهی دمایی متفاوت در شمالغرب کشور شناسایی شد. برای گروه بندی و آزمون صحت نتایج حاصل از تجزیه تحلیل خوشهای نیز از تحلیل ممیزی استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل ممیزی، گروهها فقط در 6/1 درصد مساحت با تحلیل خوشهای تفاوت داشتند که این نتیجه نشان میدهد تفاوت فاحشی بین نتایج حاصل از تحلیل خوشهای و تحلیل ممیزی وجود ندارد و میتواند مصداقی بر نتایج حاصل از گروهبندی خوشهای باشد. نامگذاری هر یک از نواحی دمایی بر اساس مقایسه میانگین هر ناحیه با میانگین دمای ایران که 18 درجه سلسیوس است انجام شد. این نواحی دمایی عبارتند از: ناحیه خیلی سرد، ناحیه سرد، ناحیه نیمه سرد با روز سردتر و شب گرمتر و ناحیه نیمه سرد با روز گرمتر و شب سردتر. آرایش جغرافیایی نواحی دمایی شناسایی شده که بیشتر بر سطوح ارتفاعی منطقه منطبق هستند نشان داد که تحلیل خوشهای میتواند ابزار مناسبی برای پهنهبندی نواحی دمایی به حساب آید. |
|
واژههای کلیدی: نواحی دمایی، تحلیل خوشه ای، تحلیل ممیزی، شمال غرب ایران. |
|
متن کامل [PDF 167 kb]
(13 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1394/8/7 | پذیرش: 1394/8/7 | انتشار: 1394/8/7
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|