|
آینده‌پژوهی سکونتگاههای غیررسمی با استفاده از رویکرد برنامه‌ریزی سناریو مبنا مطالعه موردی کلان‌شهر تبریز
|
محمود پروین زاد1   ، رضا ولیزاده* 2، کریم حسین زاده دلیر3 ، حسن احمدزاده4 |
1- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2- استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی‌شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3- استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی‌شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
4- استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران |
|
|
چکیده: (231 مشاهده) |
اسکان غیررسمی از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابریهای منطقهای شکل‌گرفته و به دلیل محرومیت و عدم برخورداری این سکونتگاهها از تسهیلات زندگی شهری در قیاس با دیگر نواحی شهری، آن‌ها را کانون مسائل و مشکلات حاد شهری و ضد توسعه پایدار انسانی نموده است. وضعیت موجود سکونتگاههای غیررسمی نشان میدهد که برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی‌ها و اقدامات انجام‌شده برای رفع معضلات این پدیده به‌ویژه در کلان‌شهر تبریز، کارایی آنچنانی نداشته است به‌گونه‌ای که گسترش پهنه‌های سکونتگاههای غیررسمی در این شهر خود دلیلی بر این ادعاست. بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به‌صورت سیستمی پیشرانهای کلیدی مؤثر بر شکلگیری و گسترش اسکان غیررسمی در محدوده کلان‌شهر تبریز شناسایی و تحلیل شوند. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر آمیخته (کمی- کیفی) با ماهیت تحلیلی- اکتشافی میباشد. در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 64 عامل اولیه در پنج حوزه مختلف استخراج‌شده و از طریق تحلیل ساختاری در نرمافزار میکمک تحلیل شدهاند. بر اساس نتایج، هجده عامل اصلی به عنوان پیشران کلیدی در شکلگیری و گسترش اسکان غیررسمی منطقه مورد شناسایی قرار گرفتهاند. در مرحله بعدی با تحلیل کیفی، این 18 عامل در دو محور کلان و اقتصاد دستهبندی شدند. پس از تدوین سناریو، در مجموع سه سناریو مطلوب، سناریو بینابین یا ایستا و سناریو بحرانی (فاجعه)، به‌عنوان سناریوهای بسیار قوی با احتمال وقوع بالا، برای آینده سکونتگاههای غیررسمی کلان‌شهر تبریز به دست آمدند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آینده‌پژوهی، پیشران، سناریو، سکونتگاههای غیررسمی، تبریز |
|
|
متن کامل [PDF 1357 kb]
(54 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/9/19 | پذیرش: 1402/2/31 | انتشار: 1403/5/3
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
(2).jpg)
