1- گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس (نویسنده مسئول) 2- گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس. 3- دانش آموخته کارشناسیارشد آبوهواشناسی کاربردی، دانشگاه تربیت مدرس.
چکیده: (5855 مشاهده)
اگر چه وجود یا عدم وجود تغییر اقلیم جای بحث دارد، اما تقریباً همه اقلیم شناسان گرمایش جهانی را به عنوان یک معضل و مخاطره اقلیمی قبول دارند. به دلیل اهمیت این موضوع، پژوهش پیش رو جهت ارزیابی میزان تأثیر گرمایش جهانی بر روی دماهای متوسط، به صورت ماهانه و دورهای (سرد و گرم) انجام گرفته است. برای انجام این پژوهش از دو دسته داده، دادههای دمای 17 ایستگاه سینوپتیک کشور و مقادیر متناظر آن، دادههای شاخص ناهنجاریهای متوسط دمایی خشکی ها و اقیانوس های کره زمین طی بازه زمانی 60 ساله (2010-1951) میلادی استفاده شده است. جهت انجام این پژوهش از روش همبستگی پیرسون برای محاسبه ارتباط بین دادهها، از روش رگرسیون خطی و پلینومیال جهت تحلیل روند سری زمانی دادهها، برای نشان دادن پراکندگی مکانی همبستگی بین دادههای دمای ایستگاهها با گرمایش جهانی در سطح کشور از مدل زمین آمار و در نهایت جهت تشخیص معناداری روند تغییر دماها از آزمون ناپارامتری من – کندال استفاده گردیده است. با توجه به نتایج بدست آمده همه ایستگاههای مطالعاتی به غیر از ارومیه و خرمآباد روندی افزایشی در دمای متوسط را تجربه میکنند. بیشترین تأثیر گرمایش جهانی از ماه آوریل تا اکتبر مشاهده میگردد که در این بین ماههای تابستان نسبت به سایر ماهها از ضریب همبستگی بالاتری برخوردار بوده و نشان از افزایش دمای متوسط تابستانه دارد. فرآیند ذکرشده در بررسیهای تحلیل سری زمانی و تغییر روند دمایی صورت گرفته نیز کاملاً مشهود بوده و تغیر روند صورت گرفته در بیشتر ماهها کاملاً معنیدار بوده و تغیر در روند دمای متوسط صورت گرفته را تصدیق میکند. نتایج حاصل از تحلیلهای رابطه دمای متوسط دوره های سرد و گرم با شاخص ناهنجاریهای متوسط دمایی خشکی ها و اقیانوس های کره زمین گویای رابطه معنادار قوی دوره گرمایی نسبت به دوره سرد است. تغیر روند دمایی صورت گرفته در هر دو دوره مطالعاتی براساس نتایج حاصله کاملاً معنادار میباشند.
قویدل رحیمی یوسف، فرج زاده اصل منوچهر، عالی جهان مهدی. ارزیابی اثر ناهنجاری های کره زمین بر دماهای متوسط ماهانه و فصلی ایران
. فضای جغرافیایی. 1396; 17 (58) :25-47